Cumhuriyet Apartmanı

Çok düşünüyorum; “O apartman neler gördü acaba?” 

Görmüş geçirmiş apartmanlardan biri, Taksim’de Cumhuriyet Caddesi üzerindeki Cumhuriyet Apartmanı.

Şirin Devrim’in Şakir Paşa Ailesi adlı kitabını okuduğumdan beri merak ettiklerimden.

Zamanında “Taksim Bahçesi”, şimdi Gezi Parkı manzaralı. Şirin Devrim’in annesi Fahrelnissa, o dönem İzzet Melih Devrim ile evli. Ama ayrı yaşamaya başladıkları dönem. İzzet Bey, Cumhuriyet Caddesi’ndeki Cumhuriyet Apartmanı’na taşınıyor. Fahrelnissa da Gümüşsuyu’nda; yakınlar, yürüyerek 5 dakika. Şirin Devrim, 29 Ekim 1939’da çocuk daha, o günü balkondan geçit töreni izleyişlerini ve köyden yanlarına gelen çocukları anlatıyor. O kadar manidar satırlar ki, bana bayağı ilginç gelmişti. 

7+1, 2 BANYOLU DAİRELER

Bu apartman ile ilgili başka anılar da var; güncel ve eskilerden.

Misal ODTÜ Mezunlar Derneği (@Odtümist) binadaymış, onlar binayı pek seviyor gördüğüm. Instagram’da @zurcin1975 isimli kişi bana yazmış idi:

“12 sene reklam ajansımıza (Pit Stop İstanbul) nefis ev sahipliği yaptı bina. Dairelerin içi tam Fransız mimarisi. Salon salomanje kocaman bir salon, servis holü olan bir mutfak, 6-7 oda. Daire kapıları camlı. Giriş holünün yerleri kesme taş kaplama… Özleyeceğiz..” @pitstopistanbul

Apartmanın mimarını bulamadım; girişi hâlâ çok güzel. 1929 yılında yapılmış. 300 metrekare, 7+1, 2 banyolu daireler. Önüne konulan tünel girişiyle eski havası bozulmuş bence ama içine girince bir başka.

KİMLER GELDİ, KİMLER GEÇTİ BU APARTMANDAN

Apartmanın eski hikâyelerine, anılara dönersek…

Yıl 1954, Doğan Nadi, Cumhuriyet’te edebiyat söyleşileri yayımlanan genç Edebiyat Fakültesi öğrencisi Sermed Sami Uysal’ı çağırıyor. 

“Hacı Ömer ile tanıştım. Sıfırdan milyoner olan biri… Onunla bir röportaj yap… Başka milyonerleri de bul… Bir seri hazırla” diyor. Sermed Sami Uysal, elli yıl öncenin milyonerlerini buluyor. Onlarla konuşuyor. Röportajlar Cumhuriyet gazetesinde yayımlanıyor.

İşte o röportajdaki isimlerden biri Naki Erenyol.
Şark Yağ Boya Fabrikası’nın yarı hissesine ve de bir kauçuk şirketine sahip olan milyoner Erenyol’un Taksim’de bir apartmanı, Ada’da bir köşkü var.

O apartman Cumhuriyet Apartmanı.

Mimar Serkan Yetgin sağolsun bana gazete kupürleri, kitap sayfaları gönderdi. Mesut Bayrakçı’nın ‘Yazabildiklerim’ adlı kitabı da çok şey söylüyor. Ali Naki Erenyol ile gelini Nükhet’e dair İzlenimler, Asil Nadir cümleleri ilginç. Kimler gelmiş kimler geçmiş apartmandan… Girişinde heykeller, apartman görevlisinin kıyafeti. Saray gibi bir ev.

• Önemli, araştırmaya değer not, “Cumhuriyet Caddesi üzerindeki Cumhuriyet Apartmanı. 1881 yılında Mimar Alexandre Vallaury tarafından inşa edilmiştir” diyor Salt Arşiv’de bir fotoğraf altında, https://archives.saltresearch.org/handle/123456789/210973 Salt Arşiv çok güvenilir bir kaynak olduğundan, “Doğrudur” diye düşündüm ama, bina Vallaury’nin yaptığı binalar arasında da görünmüyor.