Çıkan kısmın çooookk özeti: Beyoğlu Tel Sokak 29 numarada yer alan binanın (şimdi Ayramin Otel), Hanif Han ve Sadri Alışık Sokak no 25’te yer alan binayla benzerliklerini fark edip neredeyse birkaç yüz metre mesafede yer alan bu üç binanın ikiz, neredeyse üçüz olduklarını yazmıştım.
Bugün bu binaların önü, sokaklar çok kalabalık. Ama belki 1900’lü yıllarda yaşayanlar bu benzerliği çok net görüyorlardı.
Üç binanın da mimarı Antoine N. Perpignani ile Marko (Marcos) G. Langas idi.
Ben Tel Sokak 29 numaralı binanın eski adını bulamamıştım; Pervititch Haritaları’nda 35 nolu pafta tam o noktada bitiyordu!
SIRT SIRTA İKİZLER
Ama ama sevgili Didem Avincan, çok iyi dedektiflik yapar:) Ne yapmış, benim “ikizlerin” bayağı bayağı sırt sırta ve aynı isimli olduğunu tespit etmiş! Nereden Goad Haritalarından, pafta 40!
Ben ne yaptım? Koşa koşa gittim Sadi Alışık Sokak’a, heyecanla Didem Hanım’a Google Maps’ten iki binanın bugünkü durumlarını gönderdim. Bingo! İnsan yakın olduklarını anlıyor ama tepeden görmeden, labirent haline gelmiş o sokaklarda zamanında ikisinin de ismi “Hazzopoulo” olarak geçen, muhtemelen aynı aileye ait olan, kapıları ve pek çok öğleleri birebir aynı olan bu iki binanın “sırt sırta” olduklarını anlayamıyor! O kadar sevindim ki!
A VE X’İN GİZEMİ
Hazzopoulo geniş bir aile tahminimce ama ne arasam Hazapulo Pasajı çıktığından bir şey bulamadım.
İki binada da girişteki büyük kapının üzerinde, alt tarafta A ve (sanırım) X harfleri var. Anlamamıştım.
Ceren Öztürk, Instagram’da “Yunanca’da x harfi h diye okunuyor, aileyle ilgisi olabilir belki” dedi. Şahane bilgi! Zaten bir dönem binalarını aramak demek -hele de İstanbul söz konusu ise- bir kelime, soyadı ya da bina adını farklı farklı şekiller ve dillerde yazmak demek… Dahası da geldi, yazının en sonuna ekledim… (*)
AYRAMİN HAZZOPOULO’YA YAKIŞMIŞ DA…
Bu arada Sadri Alışık Sokak No: 25, Aslan Rezidans olmuş. İnternetteki fotoğraflarından girişteki iç-ahşap kapının orijinal kaldığını tahmin ediyorum, camında A ve X harfleri olduğundan. Merdiven korkulukları da bugün adı Ayramin olan binadakilerle aynı ama içi sıradan bir apart otel olmuş. Ayramin ile dışardan evet ama odalara bakınca benzer binalar olduklarını bile iddia etmek zor!:(
YAPIM YILI?
Bu arada Didem Hanım ile şüphelendiğimiz bir şey vardı; Tel Sokak’taki binanın restorasyon plaketinde 1921 yılı yazsa da biraz geç. Hem mimarların yaşam süresi-ortaklıkları, hem de bölgenin nizamı açısından.
“Nilay Hanım, Kubilay Arpacı tezi sizde vardı, oradan ve özellikle Hanif Han üzerine yazılmış bir tezden faydalanarak bulduklarımı ekte gönderiyorum, Sadri Alışık Sokaktaki Hazzopulo’nun yapım tarihi 1892 olarak belirtilmiş bir kaynağa göre..1910’da da A. Perpignani vefat etmiş bir başka kaynağa göre. İki mimarın da birlikte çalışma yılları ise, 1902-1909 olarak görülüyor” diyor Didem Hanım.
EKLEKTİK CEPHE ANLAYIŞI
Kubilay Arpacı’nın “İstanbul Mimarisinde Sanatkâr İmzaları (1800-1923)” tezinden bir paragrafla bina:
“Sanatkârın Eseri ve Üslubuna Ait Özellikler: Bodrum kat üzerine, 4 katlı kâgir olarak inşa edilmiş bina bitişik nizamlıdır. Binanın cephe kurgusu, Hanif Han ile benzer anlayıştadır. Üçlü düzenlemeye sahip binanın zemin katı ve birinci katı rüstik, diğer katlar ise düz dokuludur. Zemin katı diğer katlardan daha yüksek tutulan yapıya giriş, batı köşede yer alan sağlanmaktadır. Üç bölümlü düzenlemeye sahip binanın orta bölümü zemin kattan itibaren çıkma şeklindedir. Çıkma, ayı başı kabartmalı çifte konsollarla taşınmaktadır. Çıkmadaki pencereler ikinci katta başlayıp üçüncü katta sona eren, rozetli başlığa sahip plasterlerle sınırlanmıştır. Plasterlerin üst kısmında diş kesimi silmeye yer verilmiştir. Bu silmenin üstünde yer alan dördüncü katın, çıkma üzerindeki pencereleri üçlü yuvarlak kemerden oluşan tasarıma sahiptir. Bina bu kattaki konsollar ile taşınan silmeyle sonlanmaktadır. Yapı, Hanif Han’da olduğu gibi eklektik bir cephe anlayışına sahiptir.”
ALFALAR OMEGALAR
(*) Instagram’da
Fotoğraf notları:
- Güncel fotoğraflar benim
- Eleonora Arhelaou (siyah beyaz olanlar) – Salt Mimarlık Arşivi
- Otelin içinden daha fazla fotoğraf için: hotels.com
- Detaylı PDF – Didem Avincan
Henüz yorum yapılmamış.