Kervansaray Apartmanı

Kervansaray Apartmanı, Kervansaray Nightclub, Yapım yılı: 1952 öncesi

Apartmanların giriş katının dükkân ya da benzeri kâr getiren yapılar olarak tasarlanması fikri, -en azından Türkiye’de gördüğüm kadarıyla- neredeyse apartman fikriyle eş zamanlı…

Ama bizim göz hizamızda onlar olduğundan muhtemelen, bir binanın altındaki işletmenin karakteri tüm binanın algısını etkiliyor.

Harbiye’deki Kervansaray Apartmanı.

GİRİŞ TÜM ALGIYI ETKİLEYİNCE

İlk gençliğimen bu yana sayılsaydı belki binlerce kere önünden geçmişimdir, apartmanın yukarısına dikkat etmem çok yeni. O da, Elmadağ tarafından değil Hilton’un bahçesinden geçersem, en üst sağ daireyi gözüme kestirmemden “Aslında ne kadar geniş bir dairedir o… Ne güzel de manzarası vardır… Yeşile de bakıyor” diye düşünerek geçiyorum.

Yıllardır o bölgedeki nargile kafe oluşumu, karışıklık insanın yürüme isteğini azaltan cinsten.

DEPOLAR BODRUMDA

Oysa burada da adı çok geçmiş olan, pek maharetli bir mimar, Rükneddin Güney eseri. 1960 yılı Arkitekt Dergisi‘nden aktarayım:

“Taksim ile Harbiye arasında, Radyo Evi yanında, imar plânına göre inşa edilmiş olan Kervansaray blok apartmanında, her katta dört daire olmak üzere, yirmi büyük ve dört küçük daire vardır. Altındaki kolonad arkasına asma katlı dükkânlar yerleştirilmiştir. Bu dükkânların, bodrumda geniş depoları vardır. Apartımanlara iki antreden girilmekte, iki merdiven ve iki asansörle çıkılmaktadır.

HİZMETÇİ ODASI, SERVİS MERDİVENLERİ

“Her dairede üç salon, üç yatak odası, antre, mutfak, ofis, W.cl., banyo ve hizmetçi odası yapılmıştır. Ayrıca servis antre ve merdivenleri vardır.

Arka cephedeki yeşil sahaya nazır otuz metre uzunluğunda iki katlı büyük bir gazinosu ile bodrum katında büyük bir gece kulübü, bütün müştemilâtlarile yerleştirilmiştir. İstanbul’un çok rağbette gece klüplerinden biridir. 1952’de inşa edilmiştir.”

BİR ZAMANLAR BİR BAŞKAYMIŞ…

Aşağıdaki gece kulübü şimdi otobüsle turist gruplarının geldiği garip bir yer gibi… Oysa zamanında Charles Aznavour konserinden Bülent Ecevit’li toplantılara pek çok gösteriye, ilginç olaya ev sahipliği yapmış. 

İçinde dev bir avlusu, iki girişi olduğunu kim tahmin eder. Üstelik bir zamanlar İstanbul’un en pahalı daireleri burada… Nefis de Boğaz manzaralı.

BİNANIN YAPIM YILI

-Kasım 2023 editi-

Binanın yapım yılını ben Arkitekt kaynaklı olarak 1952 yaçdım. Ancak Hümeyra Gücük bu tarihi bir mektupla öne çekti:

“Size geç cevap yazıyorum, çünkü İstanbul’a yeni döndüm ve istediğiniz belgeyi arşivimde bulup çıkarıp taramam zamanımı aldı.

Ekte 1951 tarihli Kervansaray apartmanı adresinde ikâmet eden büyükbabam Doktor Fazıl Doğan’a yazılmış resmi bir mektubu taranmış şekliyle gönderiyorum.  Bu 27 Temmuz 1951 tarihli ve kaşeli bir mektup.

Bunun dışında hâlen hayatta olan üç akrabam da 1951 öncesi  Kervansaray apartmanında mektupta belirtilen daireye bir çok kez gittiklerini söylüyorlar. Bu kişilerden biri Yüksek Mimar Çelik Alatur (İTÜ 1954 mezunu).

Dolayısıyla, Kervansaray apartmanının inşa tarihinin 1952’den  önce olduğunu yineliyorum ve sizin kendi deyiminizle kafanızdan yazmadığınızı elbette tahmin ediyorum. Sonuç olarak siz de arkitera mimarlık dergisini kaynak olarak alıyorsunuz. “

Mektubu da buraya ekliyorum.

BU YAZIYI PAYLAŞIN:

WhatsApp
Email
Twitter
LinkedIn
Telegram
Facebook

YORUMLAR

8 Yorumlar
  • Mine Kavalalı
    Tarih: 00:57h, 13 Aralık Cevapla

    Uzun uzun yazdim K.Saray apt. ile ilgili anılarımı.Daha dayanacaktım amakaydedemeden yokoldu.

    • Nilay Örnek
      Tarih: 15:56h, 14 Aralık Cevapla

      A üşenmeyin yazın:)

  • DİDEM AVINCAN
    Tarih: 10:42h, 09 Kasım Cevapla

    Dün (08.11.22) bir kiralık daire ilanında içini görme imkanı buldum, buradaki plan ile karşılaştırdım, orijinal plan şemasına çok yakın geldi bana, ferah salonu, mekanlar arası geçişler hatta yatak odalarının açıldığı koridordaki uzun dolap nişi, değişmeden gelmiş günümüze.

  • Hümeyra Gücük
    Tarih: 10:52h, 08 Ocak Cevapla

    Merhaba, ben Hümeyra Gücük. Elmadağ Kervansaray apartmanının inşâ yılı 1952 diye belirtilmiş. Halbuki Kasım 1951 yılında vefat eden büyükbabam Doktor Fazıl Doğan ve ailesi (babaannem Hüsniye Doğan, babam İlter Doğan) babamın Haziran 1951 yılında Boğaziçi Lisesinden mezuniyetine kadar Elmadağ Kervansaray apartmanında ikâmet etmişler. Dolayısıyla Kervsnsaray spartmanı 1952 yılından evvel inşâ edilmiş olmalıdır fiye düşünüyorum.

    • Nilay Örnek
      Tarih: 22:43h, 08 Ocak Cevapla

      Buna dair fiziki bir bilgi, belge varsa önemli tabii. Şöyle; benim kaynağım, linkini de şimdi yazıya ekledim Arkitekt Dergisi, yazı 1960 sayısında yayımlansa da “Bİna 1952 senesinde inşaa edilmiştir” diyor. http://dergi.mo.org.tr/dergiler/2/240/3318.pdf Bina tarihlerine dair zor belge-bilgi bulabiliyorum. Bulmuşken de koyuyorum tabii.

  • Soydan
    Tarih: 07:49h, 23 Haziran Cevapla

    Kervansaray apartmanına ilk yerleşim 1949 yılında oldu .
    Temel alanı inanılmaz büyüktür hemen hemen 1 dönümdür.

  • Ozan B
    Tarih: 15:06h, 30 Haziran Cevapla

    Bence ufak bir detayı atlamış olabilirsiniz
    gece klubü 1952 de inşaa edilmiş diyor alıntıda, belki apartman değil gece klubünün kuruluş tarihidir

    • Nilay Örnek
      Tarih: 10:18h, 27 Temmuz Cevapla

      Yazıyı yazıp başka konulara geçince nasıl baktığımı da unutabiliyorum, bu gözle de bakarım, teşekkürler

Bir yorum yazın

DİĞERLERİ

Nişantaşı

Keçeci Apartmanı

Duygu Aydemir, tam da burada yapmak istediğim şeylerden birini gerçekleştirmem için bana şahane bir mesaj atmış. Bir binanın hikâyesi olması için illa ki içinde dünyaca ünlü şahsiyetlerin oturması ya da Art Nouveau öğelerle süslü olması gerekmiyor.  Bugün Nişantaşı’nda bir ailenin 4, hatta Duygu Hanım’ın 11

Devamı »
İstiklal Caddesi

Luvr Apartmanı

Ansiklopedi okurken öğrenmiştim; Baylan Pastanesi ilk Loryan ismiyle kurulmuş, 1923’te; Fransızca Şark sözcüğünün okunuşu imiş. Şark bir dönem ne çok kullanılan bir ifade; bknz. bu hesaptaki Şark apartmanı bolluğu… 1933’te ‘Türkçe konuş’ kampanyası öne çıkınca, pastanenin ismi, sanat tarihçisi Burhan Toprak’ın önerisi ile “kendi alanında

Devamı »
Cihangir

Yeşil Palas

İstanbul Gümüşsuyu’ndanki Marmara Apartmanı‘nı, Eminönü’ndeki eski Atalar, şimdiki LCW Mağazası‘nı yazdıktan ve mimar Apostolos Pistikas‘ın eserlerinin izine düştükten sonra bulduğum Pistikas Apartmanı (Ateşler Binası) ile Merkez Apartmanı‘nı (şimdi bir otel) yazmıştım… Pistikas’ın bina kaydını tutmak için çıktığım bu yolculukta bulduğum binalar ‘şimdilik’ bitti sanırken Didem

Devamı »
Kızılay

Ajans Türk Binası

Türkiye İş Bankası Kadıköy Şube ve Lojmanları, ardından da pek çok Türk filminde başrolde olan Muammer Karaca Evi  vesilesiyle, Türkiye’nin kendi bürosunu açan ilk kadın mimarı Perran Doğancı‘dan söz açmıştım. Perran Hanım ile ilgili dosyamı -şimdilik- Ankara’daki -eski- Ajans Türk Binası ile bitireyim. MARKA, KALİTE

Devamı »
Nişantaşı

Bayer Apartmanı

Hem kapısı (o tokmaklar, o yazı… Nedir?!), hem girişi, hem içiyle görkemli bir bina Bayer.  Mimarı, burada Konak Sineması, Divan Oteli gibi vesilelerle adını geçirdiğim Rükneddin Güney; hatta girişteki sütunda da ismi kazılı. YERİNDE NİŞANTAŞI SARAYI VARMIŞ Bayer ve çevresindeki birkaç apartmanın yerinde eskiden Sultan

Devamı »
Rumelihisarı

Ahmet Vefik Paşa Kütüphanesi

Nereden nereye… Hikayemiz Osmanlı döneminin, 16 dil bildiği belirtilen bir devlet adamından, ABD’li bir yazar ve ressamına, Türkiye’nin en önemli tiyatro sanatçılarından birine ve bugün Rumelihisarı’ndan Londra’ya kadar uzanıyor. Ahmet Vefik Paşa ‘vikipedia’dan bilgilerle söylersem Osmanlı devlet adamı, diplomatı, 16 dil bilen bir çevirmen ve oyun yazarı.

Devamı »
Nişantaşı

Nine Apartmanı

Programı hazırlayan Cem (Erciyes) ile Kansu (Şarman), beni bu site, bu oluşum vesilesiyle programa davet ettiklerinde (buyrun yayın burada) ben de onlara sürpriz yapıp, Reşat Ekrem Koçu’nun yıllarca birlikte çalıştığı, çok sevdiği Sabiha Rüştü Bozcalı’nın evlerinin izini sürmeye karar verdim. Önceki metinlerde ayrıntılı bilgiler de

Devamı »
Büyükada'nın Yaşlanmayan Modernleri
Hasan Çalışlar Arşivi

Çok sevdiğim mimar Hasan Çalışlar’ın, Instagram’da oluşturduğu ve “Büyükada’nın Yaşlanmayan Modernleri” adını verdiği arşivine, bundan sonra sitenin bu bölümünden ulaşabileceksiniz.