Pamuk Apartmanı

Romanlarını ya da bazı röportajlarını okuyan çokça hisseder ama sadece Orhan Pamuk’un ‘İstanbul Hatıralar ve Şehir’ adlı kitabını okuyan bile çok iyi bilir ki Pamuk, şehriyle, sokaklarla, apartmanlarla geçmişiyle, yaşayışıyla çok sıkı, bambaşka bir ilişki kurar.

Aile apartmanları olan Pamuk Apartmanı da bu ilişkinin kalbindedir.

Yazarın Kara Kitap’ında Şehrikalp Apartmanı adıyla geçen Pamuk Apartmanı, artık pek ünlü. Ben bu fotoğrafları Koreli bir turistle aynı anda çektim mesela.

YIKIK-YANIK KONAKLAR DEVRİ…

Muhtemelen Pamuk, babasından bütün ayrıntıları biliyor -sık anlatırmış-, ben mimarını bulamadım ama yapım yılı 1952, en en geç 1953 yılı olmalı.

Çünkü, 7 Haziran 1952 doğumlu yazar, apartmanın inşaatı sürdüğü için hastaneden çıkar çıkmaz Ayaspaşa’daki Ongan Apartmanı‘na götürülüyor.

Teşvikiye Caddesi No:53’te yer alan ve her gün önünden yüzlerce kişinin geçtiği apartman, bir dönem büyük bir paşa konağının bahçesi olan arazinin kenarına inşa edilmiş. Bayer ve çevresindeki birkaç apartmanın yerine yapıldığı Sultan Abdülhamit’in kızı Şadiye Sultan’ın Nişantaşı Sarayı o kadar büyükmüş ki, uzak da değil, ondan şüpheleniyor insan. Ama Orhan Pamuk bunu bilse sayfa sayfa yazardı diye düşünüyorum. Pamuklar’ın aile apartmanlarının karşısındaki apartman da Mabeyinci Faik Bey Konağı’nın yerine yapılmışmış. 

Pamuk, ‘yıkık-yanık konaklar’ devrini küçük yaşta olmasına rağmen hatırlıyor. Zaten ilkokula Şehzade Yusuf İzzeddin Paşa Konağı’nda (Işık Lisesi) başlamış, Sadrazam Halil Rifat Paşa Konağı’nda devam etmiş. İki konak da o oralarda okurken yıkılmış.

O ARKA BALKON VE YAZI EVİ

Pamuk Apartmanı ve oradaki aile anıları, özellikle annesiyle ilişkisi belli ki Orhan Pamuk için pek kıymetli. Apartmanın arka tarafa bakan balkonunda çekilmiş pek çok çocukluk fotoğrafı da var.

Yıllarca nereye giderse gitsin orada oturmaya da dönmüş, en üst katı yazı yazmak için bir tür yazı evi olarak kullanmış. 

O KESTANE -BELKİ DE ÇINAR- AĞACI

Bu arada ben Hürriyet haberinden gördüm, yazının orijinalini okumadım, Orhan Pamuk, Gezi olayları döneminde Guardian’a bir yazı yazıyor. Şöyle bir girişle… 

“İstanbul’da olup bitenlerin nasıl başladığını ve sokaklarda polisle çatışan ve biber gazıyla boğulurcasına zehirlenen cesur insanları anlamak için kişisel bir hikâye ile başlayayım.

İstanbul adlı hatıra kitabımda, bir zamanlar bütün ailemin Nişantaşı’ndaki Pamuk Apartmanı’nın dairelerinde yaşadığını yazmıştım. Bu apartmanın önünde 50 yaşında bir kestane ağacı vardı ve çok şükür hâlâ da var. Aslında 1957 yılında bir gün önümüzden geçen caddeyi genişletmek için belediye bu ağacı kesmeye karar vermişti. Mağrur bürokratlar ve otoriter iktidar sahipleri mahallelinin karşı çıkmasına da aldırmamıştı. Böylece amcam, babam, bizler bütün aile kesileceği gün ve bütün gece sokağa çıktık ve kestane ağacının başında nöbet tuttuk. Bu da hem bizim kestane ağacını korudu, hem de bütün ailenin sık sık hatırlamaktan hoşlandığı ve bizi birleştiren bir hatıra oldu.”

Sanki bugün oradaki ağaç kestane değil çınar gibi. Emin olamadım…

BU YAZIYI PAYLAŞIN:

Share on whatsapp
WhatsApp
Share on email
Email
Share on twitter
Twitter
Share on linkedin
LinkedIn
Share on telegram
Telegram
Share on facebook
Facebook

YORUMLAR

Henüz yorum yapılmamış.

Bir yorum yazın

DİĞERLERİ

Nişantaşı

Mongeri Evi

Nedeni-nasılı uzun, dün gece mimar Giulio Mongeri ilgili bir şeyler okurken şahane bir kaynak buldum; Filolog Damla Çinici, Ankara Araştırmaları Dergisi için bir hakemli makale yazmış, “Başkent Ankara’nın İnşasında Etkin Bir Mimar: Giulio Mongeri ve Yaşam Öyküsü” Damla Hanım’ın çalışma özeni ve akıcı dilinden mi,

Devamı »
Tomtom

Güler Apartmanı

Bu defa bir fotoğraftan yola çıkalım. Salih Tozan, Orhan Kemal, Muzaffer Buyrukçu, Mücap Ofluoğlu, Samim Kocagöz ve Hüsamettin Bozok… Oyuncusundan yayıncısına, romancısından gazetecisine ne kadro! 1950’ler; fotoğraflayan Ara Güler, yer Güler Apartmanı. BULUŞTURAN EVLER Ben böyle fotoğraflar görünce hemen o arkadaşlık ağlarını aklıma kazımaya çalışıyorum. Yakın

Devamı »
Kabataş

M. Birkan Apartmanı

Yine bir gün kitapçı okuması yapıyordum; Müge ve Ali Cengizkan’ın ‘Haluk Baysal-Melih Birsel Rasyonalizmi’ kitabına bakarken şaşırdım. ‘Kabataş-Yarasa Sokak’ diyor, bir minik fotoğraf var, bina tanıdık. Bence orası Ayaspaşa’dır. Sarayarkası Sokak’tan Çiftevav’a dönerken tam köşedeki, merdivenlerin başındaki sarı bina… Baysal-Birsel ortaklığıyla yapılmış bir bina olduğuna

Devamı »
Kumburgaz

Rauf Alanyalı Yalısı

Alanyalı’nın Kumburgaz’daki, denize sıfır evinde pek çok ünlü Yeşilçam filmi çekilmiş. ŞARK BÜLBÜLÜ, AİLE ŞEREFİ Okuduğum haberlerden bir derleme ile anlatayım: “ŞarkBülbülü, Aile Şerefi gibi Yeşilçam filmlerine ev sahipliği yapan yalı, Büyükçekmece 2. Sulh Hukuk Satış Memurluğu tarafından 19 milyon 322 bin 50 TL’ye satışa çıkarıldı. Açık artırma ile

Devamı »
Talimhane

Divan Apartmanı

“Taksim, Talimhane’de ailemin 50, benim 30 yıl yaşadığım binayı anlatacağım” yazmıştı Burak Başcumalı bana. İçinden -şimdi yaşayan olmadığı için bakımsız olduğunu belirterek- harika fotoğraflar da atmıştı… Ben de tesadüf, fotoğraflamışım dışardan zaten onların binayı.  Bu hafta yazı geldi. Ama sürpriz, abla kardeş yazmışlar! Harika değil

Devamı »
Tomtom

Apelyan (Santa Maria) Apartmanı

Neredeyse yayınlandığı gün popüler olan Netflix dizisi Kulüp’ü ‘geçmişi nasıl canlandırmışlar’ diye izlemeye başladım…  O anlamda pek çok kötü örnek arasından başarıyla sıyrıldığını da düşündüm, -şahsi fikir-. Dizide bir apartmana dair konuşma da var üstelik. Hemen tanıdım! Çünkü dizide, Gökçe Bahadır (Matilda) ile Asude Kalabek’in

Devamı »
Gümüşsuyu

İndigo Apartmanı

İndigo Apartmanı’na özel, tarihinden, kimlerin yaşamış olduğundan önce isminin hikâyesini merak ediyorum. İsim etiketindeki ‘mavi’ de çoook bilinçli bir isim tercihi yapıldığını her zaman ortaya koyar. Kim, nasıl niye bu ismi koymuş? Bulamadım. MAVİ RENGİN KAYNAĞI Malum Latince adı, indigofera olan indigo bitkisi, tüm dünyada

Devamı »
Büyükada'nın Yaşlanmayan Modernleri
Hasan Çalışlar Arşivi

Çok sevdiğim mimar Hasan Çalışlar’ın, Instagram’da oluşturduğu ve “Büyükada’nın Yaşlanmayan Modernleri” adını verdiği arşivine, bundan sonra sitenin bu bölümünden ulaşabileceksiniz.