Hazzopoulo Apartmanı (Ayramin Otel)

Yapım yılı: 1921 (?öncesi daha makul)

Beyoğlu Tel Sokak 29 numarada yer alan binayı -telefonuma baktım- 2020 yılından beri pek çok kez fotoğraflamışım (Salt Arşiv, Eleonora Arhelaou fotoğrafları serisinde 1996 yılına ait fotoğraflar da buldum).

Üstelik dar bir dönemeçte binanın tümünü aşağıdan fotoğraflamak oldukça güç ama kendisi kısıtlı açılardan bakınca bile pek güzel. Ve üstelik bana ‘birini’ andırıyor, bulamıyorum!

30 Aralık (2022) günü, bize önerilen ekmek fırınını bulmak amacıyla bir ara sokaktan diğerine ilerlerken yine Tel Sokak’tan geçiyorduk ki, binada bir canlılık gördüm.

Heyecanımı belli etmiş olmalıyım ki, kapıdaki beyfendi -Tansel Akkıran-, “Buyrun” dedi. Ve binanın restore edildiğini, otel olarak işletilmekte olduğunu anlatıp bana kapının yanındaki, mimar ve restorasyon bilgilerini içeren plaketi gösterdi.

ORİJİNAL KALABİLMİŞ TAVAN İŞLERİ

Ardından da içeriye davet edip girişteki tavan işlerinin, avizenin, renkli cam-vitrayların, kalorifer peteklerinin, zemin işlerinin, hatta resepsiyon bölümünün yanında kalan zilin dahi orijinal olduğunu anlattı.

“Esas terasta bir cam işler var” dedi ve sonra dayanamayıp beni terasa çıkardı, onları da gösterdi. Yanlış hatırlamıyorsam uzun süre ev olmuş bina, sonra bir tür eğitim merkeziymiş, teras dans stüdyosuymuş mesela…

Odaların kiminde de tavan işleri varmış ama hiçbir odayı görmedim, internetteki oda fotoğraflarında da denk gelemedim. 

ADINI BULMAMAK RAMAK KALMIŞTI!

Bir odada -İsa’nın doğuşuydu galiba- bir betimleme varmış ama birkaç yabancı konuk, “Burası Müslüman Oteli değil mi?” diyerek odadan çıkınca biri zarar vermesin diye üstü örtülmüş.

Tansel Bey’e binanın eski ismini bilip bilmediğini sordum, bilmiyordu. Zaten sonrasında günlerce aradıysam da bulamadım. Pervititch Haritaları’nda 35 nolu pafta biraz daha sola genişleseymiş, eski Telgraf Sokak’ın -şimdi Tel- devamında bu binayı görebilecekmişiz! Gel de delirme…

Bu arada fotoğraflara bakarken fark ettim kapıda iki harf var, A ve X sanki, bu büyük bir ipucu olabilir ki, olaylar şöyle gelişti… 

Bu arada Didem Avincan’ın Goad Haritası’nda bulduğu bölüm ortaya çıktı ve anladım ki bu binanın adı da Hazzopoulo apartmanı. Hikayesi bir diğer Hazzopoulo Apartmanı (Aslan Residance) yazısında

Otelin ismi Ayramin Exclusive; manasını sordum, otelin sahip ya da işletmecilerinin isimlerinin ilk heceleriymiş…

Kapı girişindeki yazıyı ise -bana eski Türkçe öğretene kadar bu konulardaki danışmanım olan- Haluk Oral’a sordum, “”Lâ iâhe illallah Muhammedür-resûlüllah; eski bir hattın kopyası” diyebiliriz dedi…

İKİZ, HATTA ÜÇÜZ BİNALAR

Tansel Bey’in binaya ilgime ilgisine müteşekkir ayrıldım, sonra benim siteden mimarlara bakınca o benzerliği çözdüm. İnanılmaz idi.

Sitedeki Hanif Han (Perpignani Apartmanı) da, bu bina gibi Antoine N. Perpignani ile Rum mimar Marko (Marcos) G. Langas tarafından yapılmıştı ve o kadar benzer öğe içeriyordu ki…

Kapının üzerinde renkli cam levha, merdivenlerin yapısı, tavandaki kalem işleri, binanın dışındaki işleme ve aslanlar (ayı da olabilirlermiş). Hele de Sadri Alışık Sokak no 25’teki bina (Hazzopulo Apartmanı galiba), dışardan baksanız aynı bina bile sanırsınız! Onu da buraya kaydedeceğim. 

BETONARME TARİHİNE GİRİŞ 101

“Teknik olarak anlamıyorum bir bakayım” derken, Hilal Lavarone’nin, Betonart’ta çıkan “Marcos g. Langas: Betonarme tarihinin az bilinen aktörü” adlı yazısını okudum.

Sonra olaylar karıştı… François Hennebique ve Hennebique betonarme sistemi üzerine onlarca metin okudum:) Beton ve çimento ile ilgili yazılara geçtim.

Genellikle bu iki mimar binalara imzalarını koydukları gibi yapım tarihini de yazıyorlar, burada yazılı olmasa da restorasyon plaketinde 1921 tarihi var. (Ancak bu biraz daha önce olabilir şüphesi duyulabilir. Mimarların yaşam ve ortaklık süreleri göze alınınca yanlış gibi). Hanif Han 1904 yılında inşa edilmişti.

O yıllarda birbirine birkaç yüz metre olan bu üç binanın üçüzlüklerinin -ya da benzerliklerinin diyeyim- farkında mıydı acaba oralarda yaşayanlar? Biz bir ikizlik, bir dolu benzerlik kanıtladık…

NEO KLASİK 

Yazıyı, teknik bilgi merak edenler için Kubilay Arpacı’nın “İstanbul Mimarisinde Sanatkâr İmzaları (1800-1923)”  tezinden bir paragrafla bitiriyorum:

“Bodrum kat üzerine, 4 katlı kâgir olarak inşa edilen bina bitişik nizamlıdır. Yapının alt katlardan farklı üsluba sahip son iki katı, sonraki dönemlerde eklenmiştir. Tamamı rüstik dokuya sahip bina üç bölümlü düzenlemeye sahiptir. Zemin katı diğer katlardan daha yüksek tutulan yapıya giriş, batısı köşedeki kapıdan sağlanmaktadır. Binanın, zemin kattan itibaren orta bölümü, ayı başı kabartmalı konsollarla taşınan çıkma şeklindedir. Taban kısmında kalemişi süslemelere yer verilen çıkmadaki pencereler ve yan bölümlerdeki konsollarla taşınan balkonlar plasterlerle sınırlanmıştır. Çıkmanın ikinci katındaki pencereler diğerlerine göre farklı bir tasarıma sahiptir. Pencerelerin üst kısmında diş kesimi bordürle bezenmiş üçgen alınlık yer almaktadır. Çıkmanın ve yan bölümlerin köşesinde yer alan ikinci katta başlayıp üçüncü katta sonlanan plasterler, kabuk motifli yivli başlığa sahiptir. Bu başlıkların üst kısmında ise akantuslar ile bezenmiş konsollar bulunmaktadır. Bina altında diş kesimi bordür olan geniş bir silmeyle sonlanmaktadır. Bina, cephe tasarımı ve süsleme unsurları Neo-Klasik anlayış içindedir.”

Fotoğraf notları: Eleonora Arhelaou (siyah beyaz olanlar) dışında binanın iç-dış tüm fotoğrafları bana ait, dış cephe daha eski görününler de yine benim daha önceki yıllarda çektiklerim.

YOLLARI KESİŞENLER

Yolu Hazzopoulo Apartmanı (Ayramin Otel) ile kesişen binaları aşağıda görebilirsiniz. Bu binaların hikâyelerini birlikte okumanızı öneririz.

BU YAZIYI PAYLAŞIN:

WhatsApp
Email
Twitter
LinkedIn
Telegram
Facebook

YORUMLAR

Henüz yorum yapılmamış.

Bir yorum yazın

DİĞERLERİ

İstiklal Caddesi

Denizler Kitabevi / Apollon Fotoğrafhanesi

-İstiklal Caddesi’ndeki- “Denizler Kitabevi kapanıyor?taşınıyor” sözleri üzerine çok kişi, “Nilay Hanım hakkında yazsanıza” dedi.  Böyle durumlarda “Ah’ı vah’ı” çok oluyor ama bu, mekana yarıyor mu, ne kadar samimi yapıyoruz bu tartışmaları bilemiyorum. Oysa, -altını çizmek lazım kapanmayıp Galip Dede Caddesi’ne taşınan- Denizler Kitabevi’ni ben çok

Devamı »
Cevizlik

Bakırköy’de girişini M. Tezmen’in resimlediği bir apartman

Haziran ayında restorasyon uzmanı, yüksek mimar bir beyfendi, Engin Aktürk, Bakırköy’de kentsel dönüşüme giren bu binadan fotoğrafı Twitter’da benimle ve belediyeyle paylaşıp “Resmi koruyamaz mıyız?” diye sormuş. Ben mesajı o dönem görmeyip dün bir yorum üzerine fark ettiğim için önce heyecanlandım. M. Tezmen imzalı, belli

Devamı »
Emirgan

Rum Patrikhane Konaklama Evi – Sabar Köşkü

Neslihan Aşıcıoğlu, pırıl pırıl bir genç hanım; gastronomi okuyor. Aynı zamanda genç bir girişimci; ev yapımı meze işine ortak, kendi zeytinyağı markaları da var. Sahaflar Derneği’nin 2021 Ekim ayının ilk günlerinde Beşiktaş’ta düzenledeği festivalde ben de ‘Sahaflarda apartman dedektifliği yapmak’ konulu bir konuşma yapıyordum. Neslihan

Devamı »
Çemberlitaş

Barın Han

Prof. Emin Barın; mücellid, yani cilt yapan biri ve eşsiz bir hattat. Ve bence çok kıymetli bir grafik sanatçısı. Onun elinden çıkan küfi eserlere bakmaya doyamıyorum. Anıtkabir’de de onun yazısını görebilirsiniz, pek çok tahmin bile edemeyeceğiniz yer ve ayrıntıda da. BABADAN MÜCELLİD, BABADAN HATTAT 1913’te,

Devamı »
Şişhane

Merkez Apartmanı (Daru Sultan Hotels Galata)

Bazı semtlerin kaderi bazı binalarla yazılıyor, isimleri o binalarla özdeşleşiyor. Beyoğlu, Şişhane için de bu bina Frej Apartmanı, Sarkusyan binası. Bina fiziksel güzelliği, görkemiyle etkili olduğu kadar hikâyesiyle de dikkat çekici. Benim için hazine gibi bir buluntu olan Çelik Gülersoy metni ve Afife Batur yazını ile

Devamı »
Galata

Apergi Apartmanı

Şahkulu Mahallesi’nde İlk Belediye Caddesi ile Müellif Sokak’ın kesiştiği yerde. Kapısı orada olduğundan sanırım İlk Belediye Caddesi’nde sayılıyor (Bunun yani aynı yerde duran bir apartmanın kapısının baktığı sokağın değerini değiştirebileceğini de bizim eski apartmanın görevlisi Salim Abi’den öğrendim. Hikâyesi uzun…) MÜELLİF İLE ALİ CEM ASLANTAŞ’I

Devamı »
Karaköy

Eski Posta Han

Karaköy’de yenilenmiş halini çok havalı bulduğum bir bina: Eski Posta Han. Buranın Osmanlı döneminde bir dönem faaliyet gösteren yabancı ülke postaneleriyle alakalı bir yer olduğunu düşünerek geçerim hep önünden. Postane olmuş mudur, olduysa da hangi ülkeyle ilgilidir bilmem. Geçenlerden kapıdan içeri girdim, girişteki hanımefendi binanın

Devamı »
Büyükada'nın Yaşlanmayan Modernleri
Hasan Çalışlar Arşivi

Çok sevdiğim mimar Hasan Çalışlar’ın, Instagram’da oluşturduğu ve “Büyükada’nın Yaşlanmayan Modernleri” adını verdiği arşivine, bundan sonra sitenin bu bölümünden ulaşabileceksiniz.