Mimar/yazar Ertuğ Uçar ile bir dönemin efsanevi Sadıklar Apartmanı hakkındaki yazışmalarımız, baktım, Mayıs 2020’ye kadar gidiyor. Şişli’de artık var olmayan bu bina hakkındaki sohbetlerimiz daha bile öncedir… Ertuğ ben yazayım diye parça parça bilgi-belge-fotoğraf gönderirdi, nasıl başardıysam gelinen noktada onun yazmasını sağladım; harika da oldu!
Kâzım Şinasi Dersan gazeteci. 1888 Girit doğumlu, Paris’te Sorbonne Üniversitesi’nde Sosyal Bilimler okumuş. 1918 yılında Necmeddin Sadak ve Ali Naci Karacan (sonra onlara Falih Rıfkı Atay da katılıyor) ile birlikte Akşam Gazetesi’ni kuruyorlar. Ayrılıklar, ölümler… Dersan, o dörtlü içinden 1957 yılına kadar gazete yönetiminde kalan
Projeme her zaman destek olan mimarlardan biri Hasan Çalışlar. 2024 yazında Hasan, bir grup mimar ile bana Büyükada’da bir grup evi gezdirerek, mimarlarını, hikâyelerini anlatmıştı. Evler bizim için açıldı, ağırlandık, ev sahiplerinden evlerin hikâyesini dinledik. Büyükada’da ne gizli, ne şahane evler var azıcık-ucundan şahit olduk…
İstanbul Cihangir pek çok güzel binayı barındırır. Ancak döneminin modern mimarisi ve yuvarlak hatlar denilince Çelik Palas Apartmanı’nı tek geçerim. Sonra da bugün Ark Kültür’e ev sahipliği yapan konağı eklerim… O SERVİS KAPISI NEDİR:) Cihangir’in en işlek hatlarından Susam Sokak üzerinde kendini biraz geri çekmiş
Binayı, binlerce kere önünden geçtiğim Cihangir Caddesi’nde önce Kaktüs Kafe’nin kalabalığı, ardından da ağaçların arasında tesadüfen gördüm. “Ne ilginç bina” deyip incelerken, neredeyse dürbünle okuyabileceğim o küçük yazıyı fark ettim: “Bu yapı Mimarlar Odası 4. Ulusal Mimarlık Sergisi 1994 Yapı Dalı Ulusal Mimarlık Ödülü kazanmıştır.
Bu sitenin destekçisi Jotun Türkiye ile, “mimari açıdan değerli, hikâyeli evler”de buluşmaya çalışıyoruz. Bu buluşmalardan ikincisini yaptığımız Bebek’teki evi anlatmak isterim. Müjde Mısırlı Zoto-Kasım Zoto çiftinin evine, mimarların – mimarlık ofislerinin evi/projeyi “soyadıyla anma” halinden ilhamla Zoto Evi dedik. Zoto, Arnavutça “Bey” demek. Kasım, pek çok
Her zaman yaşadığım ya da seyahat ettiğim şehirlerin, semtlerin tarihine, geçmişine, nedenine-nasılına, mimariye, insanlarına, eski fotoğraflarına ve isimlerine meraklı biri oldum.
Misal “Çiftevav Sokak’ta oturuyorsam, isminin nereden geldiğini bilmek isterim ya da Gümüşsuyu ismi nereden gelir, Bakırköy eskiden nasıldı?” gibi gibi…
Cep telefonum da apartman isim ve tabelalarının, ilginç mimari ayrıntıların fotoğraflarıyla doludur. Pandemi döneminde otomobil de kullanmadığım için sürekli oturduğum ilginç binalar da barındıran semt çevresinde dönüp dolaşırken ilk farkındalığım Arkitekt Dergisi’nin arşivlerini fark etmemle oldu.
Dünya işim varken bile kendimi o arşivden alamıyordum.
Sağımda solumdaki pek çok binanın yapılış hikâyesini oradan okumaya başladım. Ardından orada gördüğüm kimi bugün hayli değişime uğramış binaları aramaya çıktım.
Eski ve yeni hallerini karşılaştırır oldum. Ve sonra bunları paylaşmaya, başkalarına da anlatmaya, başkalarının bilgileriyle birlikte ortak bir örgü ortaya çıkarmaya, kayıt tutmaya karar verdim.
Çok sevdiğim mimar Hasan Çalışlar’ın, Instagram’da oluşturduğu ve “Büyükada’nın Yaşlanmayan Modernleri” adını verdiği arşivine, bundan sonra sitenin bu bölümünden ulaşabileceksiniz.
