“(Narmanlı Apartmanı)… Vehbi Bey Apartmanı gibi döneminin modası ‘Art Deco’ izleri taşımasa da, zamanın en modern yapılarından biriydi. Narmanlı’nın sahibi Hacı Mustafa Efendi’nin, kızına mirasında bu apartmandan pay ayırmaması üzerine, kendi gibi Erzurumlu damadı Vehbi Bey’in, eşinin gönül kırıklığını tamir için, iki ev sonrasındaki arsayı alarak, oraya mücevher gibi bir apartman yaptırdığı anlatılırdı” diyor, -yine- Ayşe Kulin, Narmanlı Apartmanı’nı anlattığı ‘Yazarların İstanbul’u adlı kitapta (sf 74).
Buna benzer hikâyeleri birkaç kaynakta daha okuduğumdan, ‘güzel hikâye’ diye düşünmüştüm, olası gelmişti. Sadece “Keşke ismi Vehbi Bey değil de Sıdıka Hanım Apartmanı olsaydı” diye düşündüğümü hatırlıyorum…
VEHBİ BEY, VEHBİ BİLİMER
Burada yorumları da okuyan ve özellikle yazıları siteden de takip edenler için malum, Narmanlı Apartmanı hakkındaki pek çok soru işareti, ben ilk yazıyı yazıp burada paylaşım yaptıktan sonra, ailenin de katkılarıyla kayboldu.
Vehbi Bey Apartmanı’nı, Narmanlı Ailesi’den birine sordum; “Vehbi Bilimer bir Türk subayı. Sıdıka Hanım’la evleniyor ve 6 çocukları oluyor. Apartıman, Narmanlı’dan önce yaptırılmış, erkek kardeşleri de önce bir müddet o apartımanda oturmuşlar, Narmanlı bitene kadar” yazdı.
Erzurumlu bir aileden gelen emekli kurmay albay Vehbi Bilimer, binayı 1920’lerin sonlarında, 1924’den sonra 1932’den önce yaptırmış olmalı. (Tam bunu yazdım, Kültür Envanteri’ndeki notu gördüm: İtalyan bir mimar tarafından 1929’da inşa edilmiştir.)
“KİM BU?”
Benim ilgimi çeken ise daha önce okuduğum metinlerde biraz pasif rol oynayan Sıdıka Hanım. Oysa Joan Kim Erkan‘ın “Kim Bu” adlı kitabından bile anlıyorum ki, güçlü bir karakter…
Bu arada, Erkan’ın kitabını görüp alayım diye düşünmüştüm, bu araştırma vesilesiyle Storytel’den okudum. “1959’da henüz 22 yaşındayken Galler’den ayrılıp önce İstanbul’a sonra Aydın’a yerleşen Joan Kim Erkan’ın Türkiye’deki 60 yıllık hikâyesi”ni anlatan kitabın bana bir dönemin Türkiyesi’ni anlatması da şahane! (Az bulunuyor maalesef. Konuk yazar olmasanız da biyografi kitaplarında binalara dair gördüğümüz metinleri bana gönderirseniz süper ipucu olur.)
Neyse; kitabın yazarı olan ve Türkiye’de Aydın Erkan ile evlenen (köklü bir aile, başka bir bina vesilesiyle ona da geleceğim) Joan Kim Erkan’ın kızı da Rana Erkan Tabanca.
ANTİKA KOLEKSİYONERİ SIDIKA BİLİMER…
Kitap sayesinde Hacı Mustafa Narmanlı’nın Erzurum ve İstanbul’daki hikayesine dair şahane bilgiler ediniyorum, şahane. Ama biraz Sıdıka Bilimer’i de tanıyorum… Kitaptan birkaç alıntı yapayım:
“İstanbul’a dönmemizden birkaç hafta sonra kayınpederim, Sıdıka Bilimer’in bizi kendi apartmanına yürüyüş mesafesindeki tanınmış, itibarlı bir bina olan Narmanlı Apartmanı’na çaya davet ettiğini söyledi. Sıdıka Hanım ve yeğeni Melike Narmanlı bizi birinci kattaki boş bir dairenin kapısında karşıladılar. İki tarafında odalar bulunan uzun, karanlık koridorun ucunda yüksek tavanlı, geniş bir oda vardı. Sıdıka Hanım babasının hediyesi olarak Aydın’a bir yıllık kontratla birlikte dairenin anahtarlarını verdi. O kadar beklenmedik bir sürprizdi ki… Odadan odaya dolaşır, bu kadar büyük bir yeri nasıl döşeyeceğimizi düşünürken Sıdıka Hanım bizi rahatlattı: ‘Ne eşyanız varsa getirin, iyi bakacağınıza söz verirseniz gerisini ben tamamlarım.’ Sıdıka Hanım’ın geniş antika koleksiyonu meşhurdu; biz de on iki yıl sonra oradan ayrılana kadar onca güzel mobilyaya sahip olabildiğimiz için çok şanslıydık.” (sf 170)
Bence de şanslılarmış…
USTALALARIN ADRES DEFTERİ…
Yine kitaptan: “İddiasız görünen ama dikkate değer bir kişiliği olan Sıdıka Bilimer anne babasıyla kocasının ölümünün ardından Bilimer ve Narmanlı ailelerinin işlerini devralmış ve onların mülklerini korumak, Anadolu geleneklerini muhafaza etmek için yorulmak bilmeden çalışmaya başlamış. Antikalar konusundaki geniş bilgi dağarcığıyla meşhurdu. Çantasında içinde ustaların, zanaatkârların ve şehirdeki güvenilir dükkânların adlarının ve telefon numaralarının bulunduğu kara kaplı, iyice yıpranmış bir adres defteri taşırdı. Bildiklerini cömertçe paylaşarak bana en iyi cilacıları, tamircileri ve dekoratörleri buldu, babalarıyla ve onların zanaatkâr arkadaşlarıyla hep anlaşabildiğinden ailenin genç mensuplarına da sanat, antika ve mimari sevgisi aşıladı.” (sf 172)
ŞİŞLİ CAMİİ’NİN YAPIMINA KATKI
Bu arada Vehbi Bey ile Sıdıka Hanım’ın 6 çocukları varmış ama ben en çok Ülker ve İnci’nin ismini gördüm. Binada çocukluğunda oturan isimlerden Altemur Kılıç onlarla oynadıkları oyunlardan bahsediliyor mesela. Vehbi Bey, dini hassasiyetleri yüksek biri olarak resmediliyor genelde…
Arkitekt Dergisi’nde de Şişli Camii’yle ilgili bir metinde şu cümleye rastladım”Caminin inşasına başta Lûtfi Kırdar, Eski Vakıflar L/mum Müdürü Fahri Kiper, Nuri Kozikoğlu, Suad Karaosman. Ata ve Rahmi Köseoğlu, Vehbi Bilimer ve Mimar Vasfi Egeli’nin büyük gayret ve himmetleri dokunmuştur”.
BENLİ BELKIS’LA GEMİ SEYAHATİ…
Son olarak 17 Temmuz 1955 Tarihli Akşam Gazetesi’nden birkaç satır alıntılayayım, Tarsus Vapuru ABD seyahati yapıyormuş: “Gemide tanınmış aileler de var. Narmanlı Ailesi’nden Fahri kuzeni Bilge ile seyahat ediyor. Bilimerlerden Sıdıka ile kızı Bilimer de onlarla beraber. Sıdıka Bilimer’in ortanca kızı Ülker ise Amerika’da kıcası ile talsilde. annesi ile kardeşini orada karşılayacakmış”…
Gerisi Benli Belkıs’ın da içinde olduğu bol dedikodulu bir vapur seyahati yazısı…
“SMOKİNG ROOM HARİCİNDE 5 ODA, 3 BANYO…”
- Güncel Vehbi Bey Apartmanı fotoğraflarını ben çektim.
- Ailenin fotoğrafı mimar Seda Özen Bilgili’nin twitter hesabından şu notla paylaşmış “Hacı Mustafa Narmanlı (ortada), oğlu Sıtkı Narmanlı (fotoğrafta solda) kızı Sıdıka Narmanlı (fotoğrafta sağda) ve çocuklarının nişanlılarıyla. Sıtkı Bey keman çalar, sanata düşkün, kardeşi Sıdıka Hanım ise müzayedelere katılan ilk kadın koleksiyonerlerimizdendir.”
- Sıdıka Hanım’ın arkasındaki de Vehbi Bey olmalı…
Henüz yorum yapılmamış.