Marmara ve Sümer Apartmanları

Yapım Yılı: 1932

Güzel bina sevdamın nedenlerinden biri de bu iki binadır. Çünkü daha sıradan apartmanların, yazlık evlerin olduğu semtlerde oturan benim gibi çocuklar için -daha önce de söylemiştim- Vakko Fabrikası, -eski- Tercüman binası, Sümer ve Marmara gibi apartmanlar, Gümüşsuyu-İnönü Caddesi’ndeki binalar bir başkadır…

O başkalık dikkat çeker, o başkalık merak uyandırır, o başkalık hayaller kurdurur. 

Ben çocuktum ve bir gün böyle bir binada oturmak istiyordum.

Onun için bu iki binayla ilgili hiçbir metin benim için yeterli olmayacak. Üstelik iki binadan birinde korunması gereken insanlar oturmaya başladı ki, Vali Konağı fotoğraflama yasağına bir de buradaki güvenlikler eklendi. Güzelim alınlıkları, süslemeleri, binayı fotoğraflarken görülürseniz eğlenceli dakikalar başlıyor!

Neyse, konumuza gelelim…

EMEK SİNEMASI GİBİ YAPILARIN MİMARI

Üste eklenen ek katlara rağmen güzelliği bozulamayan bu iki apartmanın mimarı Rafael Alguadiş.

Rafael Bey’i nereden tanıyoruz? Hrant Dink’in ölüm yıldönümünde paylaştığım, Agos’a da ev sahipliği yapan Sebat Apartmanı.

Emek Sineması (eski ismiyle Melek), Opera (daha sonra İpek, Yeni Komedi Tiyatrosu), Artistik (daha sonra Sümer, Küçük Emek, Rüya) sinemaları, Miramar Apartmanı, Mensucat Santral Fabrikası… Hepsinde Alguadiş’in imzası var.

1929-30’da yapımına başlanan, Nişantaşı’nda Vali Konağı’nın karşısında yer alan Sümer ve Marmara Apartmanları aynı zamanda Resimli Apartmanlar serimde de yer almıştı; girişte Nikolay Kalmikoff’a ait duvar resimleri var.

81 YIL SONRA ADINA TABELA

Rafael Alguadiş yaşarken hiçbir binaya ismini yazmamış ama ‘Emek yıkımının’ ardından oğlu Jak Alguadiş’in önerisi üzerine, mimar Hasan Kuruyazıcı’nın desteğiyle, tasarımcı Metin Deniz tarafından hazırlanan isim tabelası, apartmanların yapılışından 81 yıl sonra 26 Haziran 2013 Çarşamba günü düzenlenen törenle cephedeki yerini almış.

RESSAM İLE İŞBİRLİĞİ

Bu vesileyle Karel Valansi’nin Şalom Gazetesi için mimarın oğlu yazar Jak Alguadiş ile -benim için maden gibi- bir söyleşi yapmış.

Söyleşiden anlıyorum ki, bu tabelanın asılmasına da vesile olan mimar Hasan Kuruyazıcı,  Rafael Alguadiş’in evraklarını da bir araya getirip güncellemiş.

Rus ressam Nikolay Kalmikoff (Rus Devrimi sonrası Türkiye’ye gelip Naci Kalmukoğlu adını almış), 1930’larda pek çok binaya giriş resmi yapmış. Onunla çalışan Rafael Bey, binaların iç süslemeleriyle de çok ilgiliymiş. Bu arada Kalmikoff, Rafael Bey’in eşi Elda’nın da bir portresini yapmışmış.

BU YAZIYI PAYLAŞIN:

WhatsApp
Email
Twitter
LinkedIn
Telegram
Facebook

YORUMLAR

Henüz yorum yapılmamış.

Bir yorum yazın

DİĞERLERİ

Bahariye

Geren Apartmanı

Selim İleri’nin hayatının ilk 5 yılını, Bahariye’de, mimarı Zeki Sayar olan bu binada geçirdiğini biliyor muydunuz?  Zeki Sayar da malum; bir önceki paylaşımda, yıkılmasını hiç istemediğimiz Batum Apartmanı’nın da mimarı. Benim için Arkitekt Dergisi vesilesiyle bugüne bıraktıklarıyla bile dünya döndükçe namı yürüyesi biri… SESLİ EDEBİYAT FESTİVALİ’NDE

Devamı »
Şişhane

Baran Apartmanı (Mardan Han)

Dr. Nejat Eczacıbaşı, “Kuşaktan Kuşağa” adlı kitabında “İstanbul’daki iş yaşımın üç girişimle başlar” diyor: 1- Laleli’de bir apartmanda başlayan vitamin ya da balıkyağı özü çalışması,  2- Pera Palas Oteli’nin tam karşısına düşen Baran Apartmanı‘nın bodrum katında yapılan çocuk maması. 3- Yunus, Kartal’da askerlerin ısrarıyla başlayan elektrolitik

Devamı »
Bahariye

Röntgen Apartmanı

Anladığım Yeldeğirmeni’nde de bir Röntgen Apartmanı varmış, hem de bir kız yurdunun karşısında… Ama bizim Röntgen Apartmanı başka. “Kadıköy’de, Bahariye Caddesi’nde Süreyya Sineması’nın karşı sırasında Türkiye’nin ilk kadın radyoloji uzmanı / röntgen mütehassısı Saadet Gören’e ait imiş.  Google’dan baktım, benzer apartmanlar buldum ama kendisini bulamadım.

Devamı »
Şişhane

Abuaf (Demet) Apartmanı

Ben Art Nouveau işlemelerini, özellikle de kapısını bir müzik aletinin gövdesine benzettiğimden, apartmanın ünlü bir klasik müzik bestecisinin olduğunu falan düşünmeye eğilimli idim. Bu binayı yıllar içinde o kadar çok fotoğraflamışım ki, “Demet Apartmanı” yazısı bile elimde farklı fontlarla mevcut. Ancak asıl ismi Abuaf Apartmanı.

Devamı »
Kurtuluş

Adil Çocuk Evi

Meğer ne çok insan görüp merak ediyormuş. Hatta ne çok insan bu ev üzerinden hayaller kuruyormuş. Efsanevi bilgiler de çok, “Sahibi şöyleymiş, böyleymiş…” En çok gelen yanıt ise: “Bir zamanlar ana okulu-kreşti”. 30 yıl ve öncesi öyleymiş: Adil Çocuk Evi. Ama ne efsane bir yuva.

Devamı »
Nişantaşı

“Birinci” Vedat (Vedad) Tek Evi

Günümüzde Nişantaşı’nda Süleyman Nazif Sokak ile Valikonağı Caddesi kesişiminde bulunan Vedat Tek Evi, aslında mimarın aynı caddedeki ilk evi değil. Bu evden önce, yine kendisinin yaptığı bir evde, hem de tam yan binada oturuyor Vedat Bey. Bu, -en azından ilgili mimarlarca- bilinen bir şey. Pelin Derviş’in

Devamı »
Taksim

Naum Paşa Konağı

Konuk yazarım doktor-oyuncu-yönetmen ve yazar Ercan Kesal. Önce o anlatsın, sonra ben ekleyeceğim… “Metin Erksan’la mutad Beyoğlu merkezli gezilerimizin birindeydik. İstiklal Caddesi’ni boydan boya yürüyüp Haşet Kitabevi’ne kadar gittik. Bir süre etrafına bakındıktan sonra hemen sağ taraftaki eski ama görkemli hanı göstererek konuştu: ‘Bak burası Narmanlı.

Devamı »
Büyükada'nın Yaşlanmayan Modernleri
Hasan Çalışlar Arşivi

Çok sevdiğim mimar Hasan Çalışlar’ın, Instagram’da oluşturduğu ve “Büyükada’nın Yaşlanmayan Modernleri” adını verdiği arşivine, bundan sonra sitenin bu bölümünden ulaşabileceksiniz.