Pertev Eczanesi

Güzelliğiyle ara ara geçmişten gelen fotoğrafları paylaşılan bir yer; Taksim’deki Pertev Eczanesi.

Geçen gün bahsettiğim, Nihat Vedat Tek mimarlığıyla yapılan Pertev Apartmanı‘nın alt katında, Kadri Eroğan tarafından yapılmış.

Pertev Apartmanı’nın yapım yılı 1932, eczaneninki 1954 ve ayrı bir mimarı var.

O zaman iç mimar kavramı ya da bir dükkan için özel bir mimarla çalışma kavramı var mı, bugüne kadar merak edip araştırmadığım için bilmiyordum. 

Hâlâ da bilmiyorum:) Ama Kadri L. Eroğan’a baktım; çok ilgi çekici biri, azıcık anlatacağım.

YILDIZLAR BİR ARAYA GELMİŞ

Pertev Eczanesi söz konusuysa konu dört ayaklı; Edhem (ya da Ethem) Pertev, Kadri Eroğan, Pertev Apartmanı -ki bahsettim- ve eczanenin kendisi.

Edhem Pertev Bey, önemli biri; Pertev kremlerini kim bilmez; “Osmanlı’nın ilk Müslüman eczacısı” deniyor hakkında. Eczacılığımızda, ilaç üretiminde rolü büyük. Edhem Bey’i yalısıyla anlatacağım…

TAKSİME BİR ESER KAZANDIRMAK…

Eczaneye gelirsek; 1954, Arkitekt dergisi arşivinden alıntılayım (1954-03-06, Sayfa 62-63):

“Eczanelerin serbest bırakılması üzerine, Aksaray’daki tanınmış Ethem Pertev Eczanesi, Taksim Cumhuriyet Caddesi’ndeki apartmanın altına taşınmıştır. 

Ethem Pertev müessesesi yeni eczanesinin tanzimini Y. Mimar Kadri Eroğan’a tevdi etmiş ve neticede, Taksim güzel bir eser kazanmıştır. (Geçmişteki bakışa bak! “Taksim bir eser kazanmış!” Şimdiyse bir börekçi, mimar tabelasını bile kapatacak kadar dağınık halde, bir garip hal.)

Her ne kadar, mağaza Ethem Pertev Eczahanesi için küçük ve kifayetsiz gelmiş ise de, mimar bir ara kat teşkil ederek bazı servisleri buraya yerleştirmiş ve müşteri holü mümkün mertebe geniş bırakılmıştır.

Fotoğraflardan da hasıl olan intibaa göre eczahanenin dekorasyonu ve tanzimi mevzuun ehemmiyetile güzel bir ahenk teşkil etmektedir. Bu tadilat 110 bin Türk lirasına mal olmuştur.”

iMDb’DE BİR STAR MİMAR

Ve IMDB’de de var olan, döneminin star mimarı mimar Kadri Eroğan!

“Aslen Egeliymiş. İstanbul Güzel Sanatlar Akademisi, Mimarlık Bölümünü  bitirdikten sonra, bir süre çalışıp tabiri caizse her işi yapıp, para biriktirerek Amerika’ya gitmiş. İkinci Dünya Savaşı’nın en yoğun döneminde, 1942’de gemi ile. Akdenizi boydan boya geçmişler, Alman denizaltılarından, yollarının kesilmesinden bahsederdi bu oldukça maceralı yolculukla ilgili. Savaş yıllarının kısıtlı iş ortamı ve yeni dünyanın cazibesi için bu yolculuk riskine değerdi derdi” diye başlıyor Kadri Erdoğan’ı anlatmaya mimar Selahattin Ünalan

BİR DAĞ MASALI

1946 yılında Türkiye’ye dönen Kadri Bey, ABD’den arkadaşı Turgut Demirağ’ın yapımcısı olduğu ‘Bir Dağ Masalı’ adlı filmde rol aldığı gibi, 1948 yılında ilk kez düzenlenen Sinema Ödülleri’nde ‘En İyi Erkek Oyuncu’ bile seçiliyor. 1949’da rol aldığı “Ya İstiklal, Ya Ölüm, Fato” adlı filmde de sinemaya veda ediyor.

Ancak filmler ve filmlerle edinilen çevre Eroğan için ileriki yıllarda yararlı da oluyor.

Selahattin Ünalan yazısında “Muhafazakar bir toplumda modernleşmenin öyküsü” olarak tanımladığı “Bir Dağ Masalı” filmindeki Ahmet karakteri ile Kadri Eroğan’ı benzetiyor…

Zamanında ABD’de Richard Neutra’nın ofisinde de çalışmış olan Eroğan, şimdi Kanyon’un olduğu yerdeki Eczacıbaşı ilaç fabrikası, Roch ilaç fabrikası, Tarabya Oteli gibi pek çok ünlü projenin tasarımcısı… (Beyaz Fil var bir de; onu ayrıca konu yapacağım).

ALARA KOÇİBEY’İN DEDESİ ÇIKTI

İlginç bir de ek yapayım; Selahattin Bey, Kadri Bey ile ilgili yazısında onunla Alara Apartmanı’nda tanıştıklarını yazıyor, “Ulus’taki, Hayat, Mehtap ve Alara Apartmanı kendi uyguladığı projeler olup yine Ulus’taki Tekfen Genel Müdürlük Binaları da hazırladığı projelerdir” diyor.

Alara, Kadri Bey’in torununun adı; Habertürk gazetesinin bir röportajında Alara Koçibey’e soruyorlar: “İç mimar olmaya nasıl karar verdin?”; yanıt şöyle:

“Dedemden dolayı… Dedem Kadri Eroğan döneminin en önemli mimarlarından biriydi. Küçükken, pazarları aile yemeklerinden sonra şantiyelerine kontrole giderdi. Ben de yanından hiç ayrılmazdım. Onun mimar olması beni etkiledi. Ayrıca o yaşta ondan öğrendiklerim işten çok öte… İşin hayatın bir parçası olduğunda, ne kadar severek yaptığını gördüm.”

Kadri Bey hem mimarlığa yenilikçi yaklaşımı hem de ilginç hayatıyla daha çok hakkında yazılıp okunası bir karakter gibi geldi.

BU YAZIYI PAYLAŞIN:

WhatsApp
Email
Twitter
LinkedIn
Telegram
Facebook

YORUMLAR

2 Yorumlar
  • Emre Yalcin
    Tarih: 21:58h, 04 Temmuz Cevapla

    Bu mekânda gelip geçen kullanıcılardan biri de Uzanların satın aldığı İmar Bankası olmuştu. Dükkân 1980’li yılların bir noktasından 2003’teki iflasına dek bankanın Taksim şubesi olarak kullanıldı, hatta iflas döneminde uzunca bir süre boş kaldı.

    • Nilay Örnek
      Tarih: 17:33h, 07 Temmuz Cevapla

      Güzel bilgi! Teşekkürler

Bir yorum yazın

DİĞERLERİ

Datça

Datça Kocaev / Mehmet Ali Ağa Konağı

Fotoğrafları Halil Kendir’de gördüm ve vuruldum. O zaten Datça’daki bu özel yapıyı anlatmıştı ama burada da, bu arşivde de olsun istedim. Bana 70 küsur kadar fotoğraf gönderdi ve konuk yazarım Halil Kendir: “Yöre halkı tarafından ‘Kocaev’ olarak adlandırılan ‘Mehmet Ali Ağa Konağı’ (1791-1801) yalnız Datça’da

Devamı »
Gümüşsuyu

Pamir Apartmanı

Arkitekt Dergisi’nin 1993 yılı, 4’üncü sayısı… Arşivindeki en değerli parçalardan biri, çünkü sayı benim de aşık olduğum, her gün değişse de aşkımın azalmadığı “Ayaspaşa’ya Dair”. Geçen yine açtım bakıyorum, tanıdık bir yapıyı gördüm: Pamir Apartmanı. Dışardan benim çok da bayılmadığım hatta garip bulduğum ama muhtemelen

Devamı »
Asmalımescit

Yakup Bey Apartmanı (Maryana Han)

Bir dönemin İstiklal Caddesi’nde binaların pek çoğu birer geçit işlevi de görmüş. Kimi bir kiliseye, kimi avluya, kimi arka sokağına geçiş vermiş. Daha hareketli, daha canlı, daha püfür püfür ve daha az saklı, hatta eğlenceli, -aksi gibi düşülünebilecek olsa da- daha güvenli bir imajı var

Devamı »
Şişhane

Frej Apartmanı (İstanbul Galata Üniversitesi)

“Batmakta olan dünyada” vaktimi bir bina araştırıp yazmaya ayıracaksam, o vakti şöhretsiz bir binaya ayırmayı tercih ederim aslında. Frej de malum pek bir şöhretli. Ancak İstanbul’da A. D. Yenudunia ve C. P. Kyriakides işbirliğiyle yapılmış görkemli yapılardan söz etmeye başlamışsak, Şişhane Meydanı’ndaki Frej Apartmanı’nı konu

Devamı »
Adalar

Lemmi Köşkü / Oteli

Aslında bambaşka bir şey araştırırken, inanılmaz keyifle bir şey izledim. Moda fotoğrafçısı Tamer Yılmaz, Nasıl Olunur’da konuşurken Indiana Jones’un da bahsettiğimiz mekanda çekildiğini söyledi. Indiana Jones’ları bayağı seyrettim ama kafamda anlattığına benzer bir İstanbul filmi yok. Baktım; buldum! Yönetmenliğini George Lucas’ın yaptığı “Young Indiana Jones

Devamı »
Beşiktaş

Deniz Apartmanı

Nüzhetiye Caddesi benim çok yürüdüğüm bir Beşiktaş yoludur; tabela 2005’te konulmuşsa da ben yeni gördüm. Deniz Apartmanı’nın girişinde “Şair Behçet Necatigil, 1964-1979 yılları arasında (demek ki vefatına kadar) bu apartmanda 23 no’lu dairede yaşamıştır” yazıyor. O gün bugündür Necatigil şiirlerinde ne kadar ev / mahalle

Devamı »
Daday

Ballıdağ Sanatoryumu

Kastamonu, değerinin az bilindiğini düşündüğüm şehirlerden; doğasından pastırmasına, eski yapılarından mantarına çok kıymetli, Daday ilçesi ayrı güzel. Benim Kastamonu’yu sevme nedenim, orayı birlikte gezdiğim Ece Aydın’dır sanırım. Eski bir öğretmen olan annesinin adı İksir. Onun adına açtıkları etkileyici konaklama mekanı İksir Çiftlik Evi’nde, eski konak

Devamı »
Büyükada'nın Yaşlanmayan Modernleri
Hasan Çalışlar Arşivi

Çok sevdiğim mimar Hasan Çalışlar’ın, Instagram’da oluşturduğu ve “Büyükada’nın Yaşlanmayan Modernleri” adını verdiği arşivine, bundan sonra sitenin bu bölümünden ulaşabileceksiniz.