Pertev Eczanesi

Güzelliğiyle ara ara geçmişten gelen fotoğrafları paylaşılan bir yer; Taksim’deki Pertev Eczanesi.

Geçen gün bahsettiğim, Nihat Vedat Tek mimarlığıyla yapılan Pertev Apartmanı‘nın alt katında, Kadri Eroğan tarafından yapılmış.

Pertev Apartmanı’nın yapım yılı 1932, eczaneninki 1954 ve ayrı bir mimarı var.

O zaman iç mimar kavramı ya da bir dükkan için özel bir mimarla çalışma kavramı var mı, bugüne kadar merak edip araştırmadığım için bilmiyordum. 

Hâlâ da bilmiyorum:) Ama Kadri L. Eroğan’a baktım; çok ilgi çekici biri, azıcık anlatacağım.

YILDIZLAR BİR ARAYA GELMİŞ

Pertev Eczanesi söz konusuysa konu dört ayaklı; Edhem (ya da Ethem) Pertev, Kadri Eroğan, Pertev Apartmanı -ki bahsettim- ve eczanenin kendisi.

Edhem Pertev Bey, önemli biri; Pertev kremlerini kim bilmez; “Osmanlı’nın ilk Müslüman eczacısı” deniyor hakkında. Eczacılığımızda, ilaç üretiminde rolü büyük. Edhem Bey’i yalısıyla anlatacağım…

TAKSİME BİR ESER KAZANDIRMAK…

Eczaneye gelirsek; 1954, Arkitekt dergisi arşivinden alıntılayım (1954-03-06, Sayfa 62-63):

“Eczanelerin serbest bırakılması üzerine, Aksaray’daki tanınmış Ethem Pertev Eczanesi, Taksim Cumhuriyet Caddesi’ndeki apartmanın altına taşınmıştır. 

Ethem Pertev müessesesi yeni eczanesinin tanzimini Y. Mimar Kadri Eroğan’a tevdi etmiş ve neticede, Taksim güzel bir eser kazanmıştır. (Geçmişteki bakışa bak! “Taksim bir eser kazanmış!” Şimdiyse bir börekçi, mimar tabelasını bile kapatacak kadar dağınık halde, bir garip hal.)

Her ne kadar, mağaza Ethem Pertev Eczahanesi için küçük ve kifayetsiz gelmiş ise de, mimar bir ara kat teşkil ederek bazı servisleri buraya yerleştirmiş ve müşteri holü mümkün mertebe geniş bırakılmıştır.

Fotoğraflardan da hasıl olan intibaa göre eczahanenin dekorasyonu ve tanzimi mevzuun ehemmiyetile güzel bir ahenk teşkil etmektedir. Bu tadilat 110 bin Türk lirasına mal olmuştur.”

iMDb’DE BİR STAR MİMAR

Ve IMDB’de de var olan, döneminin star mimarı mimar Kadri Eroğan!

“Aslen Egeliymiş. İstanbul Güzel Sanatlar Akademisi, Mimarlık Bölümünü  bitirdikten sonra, bir süre çalışıp tabiri caizse her işi yapıp, para biriktirerek Amerika’ya gitmiş. İkinci Dünya Savaşı’nın en yoğun döneminde, 1942’de gemi ile. Akdenizi boydan boya geçmişler, Alman denizaltılarından, yollarının kesilmesinden bahsederdi bu oldukça maceralı yolculukla ilgili. Savaş yıllarının kısıtlı iş ortamı ve yeni dünyanın cazibesi için bu yolculuk riskine değerdi derdi” diye başlıyor Kadri Erdoğan’ı anlatmaya mimar Selahattin Ünalan

BİR DAĞ MASALI

1946 yılında Türkiye’ye dönen Kadri Bey, ABD’den arkadaşı Turgut Demirağ’ın yapımcısı olduğu ‘Bir Dağ Masalı’ adlı filmde rol aldığı gibi, 1948 yılında ilk kez düzenlenen Sinema Ödülleri’nde ‘En İyi Erkek Oyuncu’ bile seçiliyor. 1949’da rol aldığı “Ya İstiklal, Ya Ölüm, Fato” adlı filmde de sinemaya veda ediyor.

Ancak filmler ve filmlerle edinilen çevre Eroğan için ileriki yıllarda yararlı da oluyor.

Selahattin Ünalan yazısında “Muhafazakar bir toplumda modernleşmenin öyküsü” olarak tanımladığı “Bir Dağ Masalı” filmindeki Ahmet karakteri ile Kadri Eroğan’ı benzetiyor…

Zamanında ABD’de Richard Neutra’nın ofisinde de çalışmış olan Eroğan, şimdi Kanyon’un olduğu yerdeki Eczacıbaşı ilaç fabrikası, Roch ilaç fabrikası, Tarabya Oteli gibi pek çok ünlü projenin tasarımcısı… (Beyaz Fil var bir de; onu ayrıca konu yapacağım).

ALARA KOÇİBEY’İN DEDESİ ÇIKTI

İlginç bir de ek yapayım; Selahattin Bey, Kadri Bey ile ilgili yazısında onunla Alara Apartmanı’nda tanıştıklarını yazıyor, “Ulus’taki, Hayat, Mehtap ve Alara Apartmanı kendi uyguladığı projeler olup yine Ulus’taki Tekfen Genel Müdürlük Binaları da hazırladığı projelerdir” diyor.

Alara, Kadri Bey’in torununun adı; Habertürk gazetesinin bir röportajında Alara Koçibey’e soruyorlar: “İç mimar olmaya nasıl karar verdin?”; yanıt şöyle:

“Dedemden dolayı… Dedem Kadri Eroğan döneminin en önemli mimarlarından biriydi. Küçükken, pazarları aile yemeklerinden sonra şantiyelerine kontrole giderdi. Ben de yanından hiç ayrılmazdım. Onun mimar olması beni etkiledi. Ayrıca o yaşta ondan öğrendiklerim işten çok öte… İşin hayatın bir parçası olduğunda, ne kadar severek yaptığını gördüm.”

Kadri Bey hem mimarlığa yenilikçi yaklaşımı hem de ilginç hayatıyla daha çok hakkında yazılıp okunası bir karakter gibi geldi.

BU YAZIYI PAYLAŞIN:

Share on whatsapp
WhatsApp
Share on email
Email
Share on twitter
Twitter
Share on linkedin
LinkedIn
Share on telegram
Telegram
Share on facebook
Facebook

YORUMLAR

2 Yorumlar
  • Emre Yalcin
    Tarih: 21:58h, 04 Temmuz Cevapla

    Bu mekânda gelip geçen kullanıcılardan biri de Uzanların satın aldığı İmar Bankası olmuştu. Dükkân 1980’li yılların bir noktasından 2003’teki iflasına dek bankanın Taksim şubesi olarak kullanıldı, hatta iflas döneminde uzunca bir süre boş kaldı.

    • Nilay Örnek
      Tarih: 17:33h, 07 Temmuz Cevapla

      Güzel bilgi! Teşekkürler

Bir yorum yazın

DİĞERLERİ

Çankaya

(Birinci) Sönmez Apartmanı

Bina seven biri için, gizli bir güzelliği gösteren arkadaş çok havalı olabilir! Sevgili AnkaraApartmanları (Instagram ismiyle), Ankara buluşmamızda bana bir Sönmez Apartmanı gösterdi ki unutamıyorum. Ara ara açıp merdivenlerine baktığım oluyor. O günden beri de kendisine ısrar ediyorum, “Hadi yaz, yaz”… Bir istedim, iki Sönmez

Devamı »
İstiklal Caddesi

İş Sanat Resim Müzesi (4. Sigorta Han)

4. SİGORTA HAN’DAN İŞ BANKASI RESİM MÜZESİ’NE Konumuz, 1905-1911 yılları arasında, Joseph Baudouy tarafından inşa ettirildiği düşünülen, mimarı henüz bilinmeyen, bir Cadde-i Kebir yani İstiklal Caddesi binası… 1950 yılında Suat Nirven’in hazırladığı sigorta haritasında ismi 4. Sigorta Han olarak geçiyor. Cadde’de Odakule’nin hemen yanında.  1953-2016 yılları

Devamı »
Merter

Vakko Binası

Bir fabrika binası, bir çocuğun zihninde ne kadar yer edebilirse bir zamanlar Merter’de olan Vakko Fabrikası, o derece aklıma kazınmıştır. Güzeldi, farklıydı, ilgi çekiciydi, acayipti… Küçükken otomobille önünden her geçişimizde onu görmek için çaba sarf ederdim. Yolda sıkıldım; onu görünce bir şekilde eve yaklaştığımı anlar,

Devamı »
Harbiye

Kervansaray Apartmanı

Apartmanların giriş katının dükkân ya da benzeri kâr getiren yapılar olarak tasarlanması fikri, -en azından Türkiye’de gördüğüm kadarıyla- neredeyse apartman fikriyle eş zamanlı… Ama bizim göz hizamızda onlar olduğundan muhtemelen, bir binanın altındaki işletmenin karakteri tüm binanın algısını etkiliyor. Harbiye’deki Kervansaray Apartmanı. GİRİŞ TÜM ALGIYI

Devamı »
Gümüşsuyu

Kunt Apartmanı

İlginç balkon yapısıyla dikkatimi çeken bana yan komşularına göre hep “daha yeni bir tarihte yapılmış” izlenimi veren bir yapı. Ben buraya daha derin bakacağım. Ama bir ipucu bulmuşken konuk yazarım Aslı Örnek. ‘DAİRENİN HER YANINDAN LÜKS AKIYORDU’ “Bir dönem Gümüşsuyu’ndaki Kunt Apartmanı’nın sakinlerinden biri de

Devamı »
Nişantaşı

Derya Apartmanı

Ya İstanbullular; niye böyle güzellikleri bizlerden saklıyorsunuz:)? Haftada bir belki önünden geçiyorumdur, Maçka’dan Nişantaşı’na uzanan Süleyman Seba Caddesi’nde Valideçeşme Çeşmesi’nin yakınında bir apartman. Dışarısı içerinin güzelliklerini saklamak için örülmüş gibi. Her açısı öyle güzel ki fotoğraf seçmekte zorlandım. Allah’tan Ebru Gazioğulları ve kuzeni var ki,

Devamı »
Asmalımescit

S. Önay Apartmanı – 2

Ya süper oldu; bir yapının daha, -hem de sözlü tarihi de içine katarak- kaydını tutmuş oluyoruz… Bulduk! Çıkan kısmın özeti: S. Önay kim bir türlü bulamadım ama yine de mimarlarını bildiğim bina hakkında buraya birkaç satır yazdım. Sonra öğrendik ki Nuri İyem, Ferruh Başağa ve

Devamı »
Büyükada'nın Yaşlanmayan Modernleri
Hasan Çalışlar Arşivi

Çok sevdiğim mimar Hasan Çalışlar’ın, Instagram’da oluşturduğu ve “Büyükada’nın Yaşlanmayan Modernleri” adını verdiği arşivine, bundan sonra sitenin bu bölümünden ulaşabileceksiniz.