Pertev Apartmanı

İtalyanın en tanınmış Çağdaş Yunan Edebiyatı uzmanlarından, İstanbul doğumlu Mario Vitti’nin Sula Bozis tarafından Türkçe’ye çevrilip İstos tarafından yayınlanan “Doğduğum Şehir /İstanbul 1926-1946” adlı kitabının kapağı beni çarpmıştı.

Gezi Parkı’nın bir zamanlar var olan merdiven tırabzanlarından (merdiven korkulukları artık metal) çekilmiş fotoğrafta, arka planda sırasıyla Pertev, İstiklal, Stadyum (şimdi Germir Palas Oteli), Gezi, Uğur, Ceylan apartmanları görünüyordu.

İlk başta Pertev… Bizim üçgen apartmanlarımızdan 

PERTEV APARTMANI, EDHEM PERTEV ECZANESİ

Bir dönem zemin katında ilk Türk eczacılarından Edhem Pertev’in adını taşıyan bir eczane var ki, görsel olarak o da ayrı bir güzellik (o da burada). Benim tam olarak ulaşamadığım bilgi, mal sahibi. Tahmin yürütmek zor değil; bina yapıldığında Edhem Bey’in eczanesi yok, yani bina adını eczaneden almış olamaz. Muhtemelen o dönem binayı yaptıran da Pertev Ailesi. Ama kanıt lazım:)

Neyse… Benim de pek sevdiğim, özellikle mimar imzasını umursamayan aşağıdaki börek dükkanına, bakımsızlığına söylensem de hep büyük bir beğeniyle izlediğim bina. 

Ben de yazmayı eksik etmeyeyim dedim.

VEDAT TEK’İN OĞLU

Taksim Cumhuriyet Caddesi’nde 1932 yılında inşa edilen binanın inşası için birçok proje çizilmiş. Ancak arazinin yapısına en uygun planın Mimar Nihat Vedat Tek’inki olduğuna karar verilmiş. Art deco binada bugün de mimarın imzası mevcut. 

Mimar Nihat Vedat Tek, Mimar Vedat Tek’in oğlu. (Espri galiba, bu cümle genellikle “Tek’in tek oğlu” şeklinde yazılıyor.)

12 MİLYON 950 BİN TL’YE SATILIK DAİRE

Şimdi dairelerden biri satılık. İlandan -Remax- anladığım kadarıyla bina 2. Derece Tarihi Eser ve 12.950.000 TL’ye satılık. 

İlanda “4+1 düzeninde olan dairenin salonu 3 bölümden oluşmakta olup, 1 bölümü 5. oda olarak kullanılabilir, daire 5+1 düzenine dönüştürülebilir”  yazıyor; (ilan linki kaldırılabilir, bu yüzden oradaki bilgileri aşağıya ekliyor olacağım.)

65 BİN TL’YE MAL OLMUŞ

Daha ayrıntılı bilgi ise 1933 yılı (Sayı: 1933-02 (26) Sayfa: 44-46) Arkitekt Dergisi’nden:

“Bu apartman Taksim Meydan’dan, Harbiye’ye giden büyük cadde üzerindeki dar bir müselles (çok severim bu kelimeyi, üçgen) köse teşkil eden arsa üzerine inşa edilmiştir.

Arsanın fiyatı 18 bin liradır. Yalnız bina, 65 bin liraya mal olmuştur.

Talimhane meydanının ifrazında, köşeye gelen müteaddit arsalar, yolların birbirlerine, muvazı (paralel) veya amut (dik galiba) olmayışından, dar zaviyeli mudalla’lar (Çok kenarlı, çokgen) teşkil etmiştir.

Böyle bir arsaya plan tanzim etmek oldukça mühimdir. Ve muvaffakiyeti de güçtür. Bu apartman icin müteaddit mimarlar plan tanzim etmişlerdir.

Ve nihayette, mal sahibi Nihat Vedat’ın plânını tercih etmiştir.

EN ÜST KAT İÇERİYE DOĞRU KÜÇÜLMÜŞ

Bina bir bodrum ve 6 kattan ibarettir. En üst katta sonra, ilâve edilen ve cadde irtifaına tecavüz ettigi için geri çekilen bir ufak kat yapılmıştır..

Zemin katı dükkân ve medhal (giriş) teşkil ediyor.

Büyük cadde ile diğer yolun birleştiği zaviyeyi teşkil eden bu arsa üzerine, bir apartmanın muhtelif islerine tahsis edilen kısımlarını yerleştirmek müşkül bir iş olmuştur.

Bilhassa, bu pek bariz çarpıklıklar gösteren, mudallain icine muntazam sekillerde odalarI ve salonları oturtmakta, mimar muvaffak olmuştur. Plânı tetkik ederken, holden salonlara girişte, servis kısmından, yemek salonuna geçmek ve yatak odalarının büyük cadde üzerinde bulunması gibi mahzurlardan başka göze çarpan bir nokta yoktur.

Zemin kat, dükkânın satıhlarını çerçeveleyen, betonarme ayaklar, kâmilen mermer kaplanmıştır. Her apartmanda iki salon, bir yemek salonu, iki yatak odası ve bir hizmetçi odası, bir banyo, mutfak ve bir helâ vardır. Her kat 180 metre murabbaıdır. Haricî sıvasına, Amerikan markalı (Hydroteks) macunu konulmuştur ki rutubetten muhafazasını temin etmek içindir.”

EN ESKİ KULLANICILARDAN…

Bu metni yazarken yazıştığım iç mimar Didem Avincan bana “Mimar Vedat Tek konuklarının işlevsel analizi” başlıklı, 1999 yılı tarihli tezini gönderdi.

Tezdeki şu ifadeler önemli:

“Zemin katta 6 giriş görünmektedir. Cumhuriyet Caddesi cephesinde, sağdaki çift kanatlı ana giriş kapısının dışındaki diğer üç giriş: İki fotoğraf stüdyosu ve bir havayolları acentasına aittir. Lamartin Caddesi cephesinde, en soldaki giriş bir bakkal dükkanına aittir, onun hemen sağındaki giriş ise kapıcı dairesinin mutfağına açılmaktadir. Lamartin ve Cumhuriyet caddelerinin kesiştiği yerde bulunan bina, ününü şimdi artık olmayan köşedeki Pertev Eczanesi’nden almıştır. Eczanenin sahibi Ethem Pertev, simdi binanın 6. katında oturan Neylan Dirilgen’in dedesidir. Neylan Hanım binanın en eski kullanıcılarındandır. Ethem Pertev’in kızı, Neylan Hanım’ın annesi olan Mefharet Sarper Hanım ile 3. kattaki evlerinde çocukluk ve gençlik yılları geçirmiş, evlendikten sonra 4. kata geçmiştir. Rölöve, yaklaşık iki sene önce Mefharet Hanım’ın vefatı ile boşalan dairede alınmıştır. Binanın zemin ve birinci katı iş yeri, diğer katlar ise konut olarak kullanılmaktadır.”

Prof. Dr. Neylan Dirilgen’in Boğaziçi Üniversitesi’nde kimya bölümünde ders vermesi şahane. Eczacı dedenin kimyacı torunu.

********

İlan Açıklaması

İstanbul’un mimari tarihinde ayrı bir yere sahip, Ulusal Mimarlık Akımının öncülerinden Mimar Vedat Tek’in oğlu Mimar Nihat Vedat Tek’in 1933 yılında “Art Deco” tarzında yaptığı başarılı, başlı başına bir sanat eseri “Pertev” apartmanında, 140 m2 net kapalı kullanım alanlı, 2. DERECE TARİHİ ESER daire satılıktır.

4+1 düzeninde olan dairenin salonu 3 bölümden oluşmakta olup, 1 bölümü 5. oda olarak kullanılabilir, daire 5+1 düzenine dönüştürülebilir.

2005 yılında tesisat altyapısı (elektrik & su) yenilenmiş, 2017 yılında apartmanın merkezi ısıtma sistemi, Buderus sistemiyle yenilenmiş, 2019 yılında asansör yenilenmiş olup, sorunsuz bir apartmandır.

Konum Özellikleri :

– Önü kapanmaz park manzaralı

– Önünde Metro durağı ( İstanbul’un her köşesine kısa & kolay ulaşımı sağlar)

– Beyoğlu (Pera cad.) yürüme mesafesinde

– Büyük otellere ve alışveriş olanaklarına yürüme mesafesi

– Her türlü toplu ulaşım (dolmuş, otobüs gibi) güzergahı üzerinde

Mülkün Özellikleri :

– Tarihi eser olmasının getirdiği katma değer

– Köşe konumlu, 3 cepheli olması (dairenin her bölümünü aydınlık kılmakta)

– Asansörlü bir bina olması

– 3.42 m tavan yüksekliği

– Ara kat olması (3. Kat)

– Hem ticari hem konut olarak kullanıma uygun olması

****** Fotoğraf notları

* Benim -hemen hemen her mevsim çektiğim- fotoğraflar ile arkitekt dergisi arşivi, tek bir güncel yazılı plan Pelin Derviş’in yukarıda bahsedilen tezinden.

* Binanın içinden kat fotoğrafları, Remax ilanından alınmıştır.

BU YAZIYI PAYLAŞIN:

WhatsApp
Email
Twitter
LinkedIn
Telegram
Facebook

YORUMLAR

Henüz yorum yapılmamış.

Bir yorum yazın

DİĞERLERİ

Galata

Agostini Apartmanı

Sürekli “Kıymetli bir tarihi apartmanda oturuyorsanız beni kahveye davet eder misiniz?” deyip duruyordum ya, Erdem Topsakal “Biz burada oturuyoruz” diyerek iki fotoğraf göndermiş, beni kahveye davet etmiş.  Fotoğraflar o kadar güzel ki “Ya tabii olur da.. Malum korona; biraz zaman alır, hali hazırda bu kadar

Devamı »
Gümüşsuyu

Hayırlı Apartmanı

İçi, dışı ve bugüne kadar yaşayanlarıyla Hayırlı Apartmanı, İstanbul Gümüşsuyu’nun en ikonik yapılarından biri. Yapım yılı 1931. Hatta 1931 yılı Temmuz ayında Son Posta Gazetesi’ndeki bir kupürden anlıyoruz ki, o dönemde 160 bin liraya mal olmuş. 70 oda ve 8 kat barındırıyormuş. Dönemin, hâlâ bir

Devamı »
Beyoğlu

Küçük Zarifi Apartmanı

Zarifi Apartmanı’nı Beyoğlu’nun arka sokaklarında da sık dolaşan biri olarak sık sık görürdüm. Pek çok kez de fotoğraflarını çekmiştim. İstanbul Kültür Sanat Vakfı’ndan Ayşe Bulutgil, “Zarifi Apartmanı’nı biliyor musun?” diye sorduğunda ikimiz de benim bildiğim Zarifi’nin ‘küçüğü’ olduğunu, ona ‘sırtından’ komşu, başka bir sokak ve

Devamı »
Ziyapaşa

Emin Gökçe Evi

Kaynaklarım Altın Şehir Adana Dergisi’ndeki Haluk Uygur yazısı (çok güzel) ile benzer temalar barındıran Güney Mimarlık Dergisi’nden mimar Hakan Kısacık’ın yazıları… EVET, CAHİT ARF’IN KARDEŞİ 1924 yılında Adanalı olmuş Arf ailesi… Arf soyadı Arifi isminin kısaltılmışı imiş. Selanik’ten Adana’ya Posta Müdürü olarak atanan Yusuf Arifi

Devamı »
Laleli

Tayyare Apartmanları

Mehmet Bey’den okuyalım: “Tayyare Apartmanları mimarlık tarihimiz için birçok açıdan önemli: 20 TL’nin arka yüzünde portresi de olan Mimar Kemalettin’in bu eseri, İstanbul’un ilk betonarme yapılarından. Suriçi’nin de ilk apartmanlarından.  İstanbul’da yapılan ilk #site olduğu da rahatlıkla iddia edilebilir. Ülkemizde, Batı Avrupa’daki sosyal konutlar model

Devamı »
Tomtom

Hanif Han (Perpignani Apartmanı)

Bir klişe ifadeyle “Bir dönem Yeşilçam’ın kalbinin attığı yer”… Gazeteci Erol Dernek Sokak. Ve o sokağın -bence- en ikonik iki binasından biri. Geçenlerde içini gezmiş, asansörünü kullanmıştım. Dün, apartman dedektifliğimi efsanevi Lale Plak’ın sahibi Hakan Atala ile yaparken, “Hadi bir sergi de gezelim mi?” dedim

Devamı »
Nişantaşı

Dorsay Apartmanı

Bulmacalarda klasik sorular vardır, kardeşim böyle şeyleri iyi bilir. ‘Dorsay’ denilince film eleştirmeni, sinema yazarı Atilla Dorsay’dan ziyade “Uzun erkek pardösüsü” cümlesi geliyorsa aklınıza tebrikler, iyi bir bulmacacısınız. Girişindeki bilgi panosu sağolsun, Nişantaşı Poyracık Sokak’taki bu bina hakkında şunu biliyoruz; 20. yüzyılın dünyaca tanınmış opera

Devamı »
Büyükada'nın Yaşlanmayan Modernleri
Hasan Çalışlar Arşivi

Çok sevdiğim mimar Hasan Çalışlar’ın, Instagram’da oluşturduğu ve “Büyükada’nın Yaşlanmayan Modernleri” adını verdiği arşivine, bundan sonra sitenin bu bölümünden ulaşabileceksiniz.