1957 yılından bir fotoğraf; Philips Gümüşsuyu Büro ve Mağaza Binası… Bina henüz 2-2.5 yaşında, İnönü Caddesi’ndeki dev komşuları henüz yok.
Ve 2022; The Artisan Istanbul MGallery Hotel ve hatta 2020 Mercure Otel zamanı da binayı fotoğraflamışım!
Salt Mimarlık Arşivi’nde binanın 1957’de Adil Arıkan (Foto Akademi) tarafından çekilmiş bu güzel fotoğraflarının yanı sıra 1953 tarihli bina planları da var. Bina, Arkitekt dergisinin 1955 yılındaki ikinci sayısında yayımlandığına göre inşaası 1953-54 yıllarında olmalı diye düşünüyorum.
FAZIL AYSU İLE ŞİNASİ ŞAHİNGİRAY MÜHİM
Philips Gümüşsuyu Büro ve Mağaza Binası’nın mimarları Fazıl Saffet Aysu ile Şinasi Şahingiray.
Fazıl Saffet Aysu hakkında vikipedi-wikipedia sayfası olmamasına şaşırdım. İstanbul için sembol birkaç binaya da imzasını atmış, 101 yaşında vefat etmiş. Hakkındaki bilgiler kimi zaman farklı ve biraz bölük pörçük olsa da -Salt’ın arşivinden misal-, arşivci ve titiz biri olduğunu düşündüm.
Şinasi Şahingiray ise Türkiye’yi Olimpiyatlar’da temsil eden bir atletmiş aynı zamanda! Onun da iyi bir fotoğrafı yok şu her şeyin olduğu internette.
Bu iki mimarın birlikte çalıştıkları işler arasında İnönü Stadyumu, Lütfi Kırdar Uluslararası Kongre ve Sergi Sarayı, Ali Samiyen Stadyumu gibi yapılar da var.
PHILIPS, ARŞİVİNDEN FOTOĞRAFLARI YAYIMLASA KEŞKE
Philips merkez binasını ne zaman terk etti? Bina hemen sonrasında mı otel oldu? Merak ettim; Philips, Türkiye’deki tarihçesine dair güzel sayfalar yapmış, belli ki ellerinde çok fotoğraf da var ama sitelerine bu binaya dair bir şey olduğun söylenemez. Otelin internet sitesinde de yok.
Binada bana enteresan gelen iki yapının bayağı ayrı olup aynı gibi görünmesine neden olan hali.
Kışla Arası Sokak’taki pencereleri mesela bana bayağı eskisini andırır. Giriş planı hiç değişmemiş -gibi- zaten. Orası yokuştur, iner, seviye farklılaşır bu nedenle ilginç bir girişi vardır, o girişin neredeyse birebir aynı olduğunu söyleyebilirim. Ama tabii içi bayağı bir farklı olmalı; artık otel yani… Manzaralı bir bina tabii. Şimdi üzerinde Madam Niça Restoran da var.
7 BİN METRE KARE, 2 MİLYON 350 BİN TL’YE MAL OLMUŞ
Arkitekt, 1955 yılı sayısında bina hakkında şu bilgileri vermiş:
“Bu bina, büyük bir Radyo Şirketinin, şehirde dağınık bir vaziyette bulunan müteaddit servis bürolarının ve atölyelerini bir araya toplanmak maksadı ile inşa edilmiştir. Bu sebeple, cephesine bu maksada uygun bir karakter verilmesine çalışılmıştır.
Caddenin yüzde 10’a yakın bir meyili bulunuşu, bilhassa teşhir bakımından büyük önemi olan vitrinlerin tertibini çok müşkül kılmakta idi. Geniş, mütecanis bir vitrin sahası temin edebilmek için, mağaza cephe yüzünden üç metre kadar geri çekilmesi ve bir Portik içine alınması maksadı temin eylemiştir. Bilhassa, bina önünde beş metrelik bir boş saha bırakılması, trotuara nazaran zemini düz bir meydana getirilmesine buraya rahat basamaklarla inilerek binaya serbestçe şekil verilmesine imkân sağlamıştır.”
“Oldukça lüks ve itinalı bir şekilde inşa edilmiş olan ve bir katı bin metre kare, yedi katı ile beraber yedi bin metre kare bir inşaat sahasına malik olan bu bina, her türlü tesisatı ile beraber iki milyon üç yüz elli bin liraya mal olmuştur.” (Kaç kat kaça mal olmuş merak eden bir Türk insanı olarak bu paragrafı öne aldım!)
BOL IŞIK ALAN ATÖLYELER
“Arsanın üç tarafının yol oluşu, bütün odaların ve atölyelerin bol ışıklı olmasını temin eylemiştir.
Bu arada, merdiven ve tuvaletler ortaya alınmış, ufak bir aydınlık yeri ile bunların ışığı ve havası temin edilmiştir. Üç cepheye sıralanan tek sıra halindeki oda ve atölyelere U şeklinde bir koridorla gidilmekte, binanın merkezinde kalan kısımlar ise nisbeten az ışıklı ve az havalı olduklarından, depo ve mağazalara tahsis edilmektedir.
EN ‘ŞEREFLİ’ KATLAR MANZARALI OLANLAR
“İnşaat sistemi, muntazam aralıklı akslarda betonarme kolonlar ve üzerinde, kirişsiz düz döşemeden ibarettir. Pencere aksları da muayyen ve aynı ölçüde olduğundan, esasen ahşap, portatif sistemde inşa edilmiş olan bölmelerin, lüzumunda ihtiyaca göre değiştirilmesi mümkün kılınmıştır. Binanın, vaziyet itibarı ile en şerefli ve manzaralı olan beşinci katı tamamen müdüriyet bürolarına, teşhir ve merasim salonlarına tahsis edilmiştir.
Bu katın üç cephede üçer metre geri çekilmiş olması, bu salon ve binaların önünde çok nefis manzaralı geniş terasların meydana gelmesini temin eylemiştir.”
Henüz yorum yapılmamış.