Kaplancalı Apartmanı

Şehirleri arka planına almış aile albümlerine bakmalara doyamam. Her şey Hakan Mithat Berk’in Instagram hesabındaki bir fotoğraf görmemle başladı. Hakan Bey, İstanbul’da su kayağı yapan eniştesinin arkasında ‘Kaplancalı Apartmanı’ olduğu notunu düşmüştü…

80’li yıllarda bu manzaraya girecek bir apartman varsa ve hâlâ duruyorsa, onun bir hikâyesi olmalıdır! Tabii ki varmış.

MİMAR MARUF ÖNAL

Apartman Suadiye’de. BağdatCaddesi ile sahil yolunu bağlayan sokaklardan Kazım Özalp Sokak’la Kuzu Sokak’ın kesişiminde, köşede.

Hakan Bey, son halinin fotoğraflarını gönderdi, “Aaa kocaman…” dedim. “Hem de her katta birer daire, daireler 300’er metrekare” yazdı Hakan Bey.

Peki mimarı kim? Buldum; Maruf Önal

Mimar Maruf Bey’den sonraki iletide bahsedeceğim.

ÖNCE BİR SAYFİYE EVİ

Kaplancalı Ailesi, Mersin kökenli ticaretle uğraşan bir aile. 1950’lerde Kurtuluş’ta yine Kaplancalı isimli bir başka apartmanda oturuyorlar. O dönem sayfiye olan Suadiye’de de bir ev yaptırıyorlar. Kutay ve Muazzez Kaplancalı’nın 1958’de Y. Mimar Bedros Küçük’e yaptırdıkları, buradan denize girdikleri bahçeli yazlık ev 3 katlı. Her kat müstakil birer daire; her katta 3 yatak odası, 1 salon ve yemek odası var. 

TÜM AİLE FERTLERİ İÇİN

Ama malum 50’lerde yaptırılan az katlı evlerin ömürleri 20 yılla sınırlı kalabiliyor; bu araziye de sayfiye evi yerine aileden Kemal Kaplancalı’nın siparişiyle bölgenin ilk uzun apartmanı yapılıyor. Tasarımı 1974’e tarihlenen 9 daireli yapının inşası, maddi nedenlerle aralık 1981’de bitiyor.

O yıl Kaplancalı Apartmanı’nın tüm dairelerinde aile fertleri oturuyormuş.

NÜKHET DURU’NUN OTURMASIYLA DA MEŞHUR

İnternetteki bilgi kırıntılarından biri apartmanın “Bir dönem Nükhet Duru’nun oturduğu apartman” olarak da anıldığını söylüyor:) 

(MSGSÜ, Mimarlık Bölümü’nden Burcu Selcen Coşkun ile Arbil Ötkünç’ün bina üzerine Mimarlık Dergisi’ndeki yazısı muazzam)

Keşke mimarları ve yapıları, onlar için özel-kıymetli olanları daha çok tanısak.

Kaplancalı Apartmanı için “geç modernizm örneği, brütalist, alışılmadık plan tasarımı ve yenilikçi malzemesiyle dikkat çeken” gibi ifadeler kullanılıyor.

Oysa belki Suadiye’de öylesine önünden geçip gidiyoruz.

BRÜTALİST NEDİR? 

Brütalist kelimesini bir daha kullanır mıyım bilmem ama arada öğrendiğim kadarını aktarayım. Kelime, İngilizce’deki gaddar, acımasız anlamındaki bruta’dan değil, Fransızca béton brut, işlenmemiş betondan geliyormuş. Brutalizm; kullanılan doku ve konstrüksiyonun, örtücü malzeme kullanılmadan vurgulanması, ham haliyle sergileniyor gibi oluşu imiş (bkz Le Corbusier). 

Bak bak sen Kaplancalı Apartmanı’na…

AİLE ÖZGÜNLÜĞÜ KORUMUŞ

Okudukça gördüm ki, Prof. Dr. Maruf Önal’ın adı bu hesapta çok geçecek. Reks Sineması’nın da mimarı oymuş. Önal, aile dostu Kaplancalı Ailesi için bu apartmanı tasarlamış ancak onlar da binaya çok iyi bakmış, özgünlüğünü bugüne kadar korumuş. Bağdat Caddesi ve çevresindeki kentsel dönüşüme kurban gitmesinden korkuluyor anladığım.

TERASTA HAVUZ, DUŞ, BARBEKÜ ALANI

Apartman, zemin, 8 normal kat ve bir teras katından oluşuyor.

2017’de Mimarlık Dergisi’nde yer alan aydınlatıcı yazı ve fotoğraflar ışığında yazıyorum ki:) “Her daire, salon, kendi servis asansörü olan mutfak, 5 yatak odası, 3 banyo, bir tuvaletten oluşuyor. Her biri 300 m2 ‘lik dairelerin hepsinin denize bakan birer balkonu var. Binanın üzerinde bir “çatı bahçe” varmış. Özgün tasarımda, terasta bir havuz planlanmış ve uygulanmış! Ancak teknik zorluklar nedeniyle havuz kapatılmış. Terasta bu havuza hizmet vermesi için bir ocak, barbekü yeri, soyunma odası ve duş alanı mevcut imiş (Ef-sa-ne!!)

Suadiye Kazım Özalp Sokak’tan geçerken bu Maruf Önal yapısına daha bir dikkatli bakın.. Umarım içini de bir gün görebilirim. 

BU YAZIYI PAYLAŞIN:

WhatsApp
Email
Twitter
LinkedIn
Telegram
Facebook

YORUMLAR

Henüz yorum yapılmamış.

Bir yorum yazın

DİĞERLERİ

Gümüşsuyu

Türel Apartmanı

İlk Netflix’teki Metin Akpınar belgeselinde duydum. Akpınar, -sanırım Salak Milyoner filminin çekimleri sırasında misal- Ertem Eğilmez’in Gümüşsuyu’ndaki evinde toplanıp gırgır şamata çalışmalarını anlatıyordu. Duyduğum an, “Ben bu apartmanı bulayım” dedim. Ardından Gümüşsuyu-Ertem Eğilmez vs. ararken, usta yönetmenin oğlu Ferdi Eğilmez’in tweet’ine rastladım: “Gümüşsuyu burası. Arzu

Devamı »
Nişantaşı

Ralli Apartmanı

Dönem pandemi, yalan rakamlar da belli, tırsıyorum. Ama Ferda, önemli bir detay ekledi “Bu hafta Suriye Başkonsolosluğu kapalı”. Orası sakinken atladım gittim!! Nişantaşı’ndan yolu geçenler bilir, -sanırım Suriye’nin Ankara Büyükelçiliği’nin kapanma kararından sonra böyle oldu- sokağa dev kalabalıklar taşıyor. O güzel apartmanda işiniz olsa giresiniz

Devamı »
Cihangir

Safiye Ayla Apartmanı

İnsanlar bana “Biz nasıl apartman dedektifliği yaparız?” dediklerinde, madde madde kesin yanıtlar veremiyorum… Çünkü her apartmanı ayrı bir macerayla keşfedebiliyorum. Ama ilk madde ‘bakmak’ olmalı belki de… Çok şöhretli binalarda bile, o binanın mimarına ya da kısaca tarihine dair küçük bilgi tabelaları ya da buna

Devamı »
Adalar

Büyükada Rum Yetimhanesi – I

Bu yazıyı Büyükada Rum Yetimhanesi -2 ile okuyun lütfen. “Dağın tepesindeki bu dev ahşap yapı, Büyükada Rum Yetimhanesi, tıpkı Atlas okyanusunun dibinde duran Titanic gibi bir hayal olmayacak kadar gerçektir. Ama aynı zamanda gerçek olamayacak kadar da bir hayaldir” diyordu, Bianet’teki eski bir yazısında mimar

Devamı »
Cihangir

Stelio Kalfa Apartmanı

Bu binayı Attilâ İlhan’ın gençlik fotoğrafını paylaşmak için bile sisteme sokuyor olabilirim:) Çünkü binanın ikinci katında Attilâ İlhan Bilim Sanat ve Kültür Vakfı var. Bina, kapısından belli ki 1919 yılında yapılmış. İlk isminin Stelio Kalfa Apartmanı olduğunu Pervititch haritalarından buldum. Stelio Kalfa kimdi zerre bilgi bulamadım. Bina,

Devamı »
Galata

Agostini Apartmanı

Sürekli “Kıymetli bir tarihi apartmanda oturuyorsanız beni kahveye davet eder misiniz?” deyip duruyordum ya, Erdem Topsakal “Biz burada oturuyoruz” diyerek iki fotoğraf göndermiş, beni kahveye davet etmiş.  Fotoğraflar o kadar güzel ki “Ya tabii olur da.. Malum korona; biraz zaman alır, hali hazırda bu kadar

Devamı »
Kültür

Nacar Evi

“Ya işte bu!” sevinçli nidasıyla paylaştım Instagram’da bu evi.  Baştan beri bu işe girip de yaratmak istediğim dürtülerle hareket eden birini görmek harika oldu.  Merve Yılmaz, Mersin’de yaşıyor. Görüp beğendiği, hep kreş olarak bildiği bir binayı merak edermiş; araştırmaya karar vermiş. Bulduklarını da bana fotoğraflarla

Devamı »
Büyükada'nın Yaşlanmayan Modernleri
Hasan Çalışlar Arşivi

Çok sevdiğim mimar Hasan Çalışlar’ın, Instagram’da oluşturduğu ve “Büyükada’nın Yaşlanmayan Modernleri” adını verdiği arşivine, bundan sonra sitenin bu bölümünden ulaşabileceksiniz.