Mongeri Evi

Okuduğum bir şeylerle çılgınca heyecanlandım; belki sizde öyle etki yaratmaz ama yine de kendi heyecanımı size de aktarmak istedim.

Nedeni-nasılı uzun, dün gece mimar Giulio Mongeri ilgili bir şeyler okurken şahane bir kaynak buldum; Filolog Damla Çinici, Ankara Araştırmaları Dergisi için bir hakemli makale yazmış, “Başkent Ankara’nın İnşasında Etkin Bir Mimar: Giulio Mongeri ve Yaşam Öyküsü”

Damla Hanım’ın çalışma özeni ve akıcı dilinden mi, mimar Mongeri’nin kişiliğinden mi, ikisinden birden mi bilmem acayip etkilendim, okumalara doyamadım!

ÖNCE BAHÇEYİ, ARDINDAN RESİMLERİNİ YAPMIŞ

Neyse bir yerinde şöyle diyor: “İstanbul’da yaşadığı süre boyunca 3 evlilik yapan ve 7 çocuk sahibi olan Mongeri, çocukları ve onların dadılarıyla birlikte, farklı semtlerde genellikle kendi tasarladığı evlerde yaşamıştır. Daha sonra Teşvikiye Güzelbahçe Sokak’ta kendisinin modern bir üslupta tasarladığı evde oturmuştur.”

Eve bakayım derken öğrendim ki, yıllarca her gün geçtiğim, Nişantaşı’nda Amerikan Hastanesi’nin bulunduğu sokağın ismi Mongeri’nin bahçesinin güzelliğinden geliyor. Öyle efsanevi bir bahçe ki, Mongeri suluboya resimlerini bile yapmış! 

(Ya bir de pullardan sporun farklı alanlarına çok çeşitli ilgileri olan çevreye duyarlı mimar Mongeri, 1931 yılında belediyeden çöplerin ayrıştırılması için izin talep etmiş!)

YÜZLERCE DOĞUM ORADA OLMUŞ

Çinici, makalesi için Giulio Mongeri’nin torunu Anita Elagöz’ün aile arşivinden yararlanmış. Burada mimarın kızı Elena’nın Güzelbahçe Sokağı’ndaki evlerinin giriş kapısı önünde düğün fotoğrafı var, mimarın evde kitap okurken fotoğrafı var, sokağa ismini veren bahçe ve evle fotoğrafı var! Ve Mongeri’nin bahçesini suluboya resmettiği fotoğraflar var! Ay delirdim keyiften! 

Peki şimdi bu evin yerinde ne var? Amerikan Hastanesi… Öncesinde de Güzel Bahçe Kliniği imiş. Onlarca insan “Orada doğdum, orada doğum yaptım” yazdı bana.

‘BUGÜN EVİMİN İLK TAŞINI KOYUYORUM’

Cumhuriyet’in ilanıyla birlikte Ankara’da yeni başkentin inşasına büyük katkıda bulunan İtalyan kökenli bir ailenin İstanbul’da dünyaya gelen oğlu mimar Giulio Mongeri, Nişantaşı Güzelbahçe Sokak’taki evi için çok özenmiş.

Ve beni duygulandıran esas mevzu burada. Filolog Damla Çinici, makalesinde şöyle diyor:

“Mongeri çok özenerek tasarladığı bu yapıyla ilgili olarak 16 Kasım 1927’de günlüğüne şöyle yazmıştır: ‘Bugün gelecekteki evimin duvarlarının ilk taşını koyuyorum. Umarım Tanrı evin bittiğini görmeme izin verir. Bu gerçekleşebilecek en güzel rüyalardan biri.’

KİMLER BUNU BİLİYOR?

24 Nisan 1929’da Ankara’dan İstanbul’a dönünce atılan harcın içine ’25 Nisan 1929 Tanrı’nın kutsamasıyla evimin bu ilk taşı yerleştirilmiştir’ yazılı bir plaket koymuştur. Mongeri bu evin bahçesinin sulu boya resimlerini de yapmıştır (…) Bu sokağa Mongeri’nin evinin bahçesinin oldukça bakımlı olması nedeniyle Güzelbahçe Sokağı ismi verilmiştir. Öğrencilerinden Arif Hikmet Koyunoğlu, anılarında Mongeri’nin evine her hafta sefirlerin ve büyük adamların konuk olduğundan bahsetmiştir”.

Orada oturan kaç kişi bunları biliyordur acaba?

NOT: Bahsettiğim şahane kaynak için: https://jag.journalagent.com/jas/pdfs/JAS_3_1_13_41.pdf

BU YAZIYI PAYLAŞIN:

WhatsApp
Email
Twitter
LinkedIn
Telegram
Facebook

YORUMLAR

1 Yorum

Bir yorum yazın

DİĞERLERİ

Sirkeci

Agopyan Han

Ancak kapısı her şeye rağmen bize bir şeyler söylüyor, 1921 yılında hizmete girmiş misal. Binanın mimarı Levon Nafilyan. Levon Bey, bu toprakların ilk bevliye (üroloji) uzmanı ve aynı zamanda birçok askeri hekimin yetişmesinde rol oynamış bir hocanın, Andon Nafilyan Paşa’nın oğlu. Paris’te okumuş. Bankalar Caddesi’ndeki

Devamı »
Galata

Apergi Apartmanı

Şahkulu Mahallesi’nde İlk Belediye Caddesi ile Müellif Sokak’ın kesiştiği yerde. Kapısı orada olduğundan sanırım İlk Belediye Caddesi’nde sayılıyor (Bunun yani aynı yerde duran bir apartmanın kapısının baktığı sokağın değerini değiştirebileceğini de bizim eski apartmanın görevlisi Salim Abi’den öğrendim. Hikâyesi uzun…) MÜELLİF İLE ALİ CEM ASLANTAŞ’I

Devamı »
Cihangir

Sadık Paşa Konağı

Annemin -Jülide Örnek- 18-19 yaşlarında Cihangir’de gittiği dershaneyi çok sevdiğini hatırlarım. ‘Dershane’ denince benim aklıma daha çok üniversite sınavına hazırlayan bir yapı geliyor ama annemin anlattığı bambaşka bir şeydi. Seramik, tiyatro, müzik, resim, yabancı dil gibi pek çok dersin olduğu bir yer. Amerikan Kültür ve

Devamı »
Adalar

Büyükada Rum Yetimhanesi – II

Bu yazıyı Büyükada Rum Yetimhanesi -1 ile okuyun lütfen Ben savaş tarihi sevmem, şehir hayatı-tarihi severim:) Bence bu da çok şey söyler. Ve insan sık sık şöyle der: “Ya olsaydı nasıl olurdu, ya olmasaydı nasıl olurdu…” O durumlardan biri… Bambaşka bir tahayyül.  ORIENT EKSPRES İLE

Devamı »
Fatih

Huzur Apartmanı

Malum, uzun zamandır girişinde resim olan apartmanlara ve resimlerine ayrı ilgim var; kayıt altına alınsın istiyorum. Instagram’daki @mervellous_istanbul hesabının sahibi Merve Hanım’dan paylaştığı güzel metin ve Fatih’teki Huzur Apartmanı’nın fotoğrafları istedim. Beni kırmadı… Yani konuk yazarım Merve İra: “Binalara ait kapı, pencere, zil, dış cephe

Devamı »
Suadiye

Kaplancalı Apartmanı

80’li yıllarda bu manzaraya girecek bir apartman varsa ve hâlâ duruyorsa, onun bir hikâyesi olmalıdır! Tabii ki varmış. MİMAR MARUF ÖNAL Apartman Suadiye’de. BağdatCaddesi ile sahil yolunu bağlayan sokaklardan Kazım Özalp Sokak’la Kuzu Sokak’ın kesişiminde, köşede. Hakan Bey, son halinin fotoğraflarını gönderdi, “Aaa kocaman…” dedim.

Devamı »
Cihangir

Konur Apartmanı

Bir yazarın “Şu kitapları ben o apartmanda yazdım” demesi benim için tarihe not… Cihangir’den yeni bir apartman; ne şanslıyız ki, konuk yazarım Şebnem İşigüzel anlatıyor onu da… Buyrunuz Konur Apartmanı (Şebnem, Konur Apartman diyor, hoşuma gidiyor) KİREMİTLERİ MARSİLYA’DAN “Güneşli Sokak. Biz bu apartmanın dört numaralı

Devamı »
Büyükada'nın Yaşlanmayan Modernleri
Hasan Çalışlar Arşivi

Çok sevdiğim mimar Hasan Çalışlar’ın, Instagram’da oluşturduğu ve “Büyükada’nın Yaşlanmayan Modernleri” adını verdiği arşivine, bundan sonra sitenin bu bölümünden ulaşabileceksiniz.