Agopyan Han

Eminönü Sirkeci tarafına her gidişimde uzun uzun incelediğim, derin derin üzüldüğüm yapılardan biri: Hamidiye Caddesi ile Arpacılar Caddesi köşesinde yer alan, haddini bilmez tabelalardan görünmez hale getirilmiş Agopyan Han.

Ancak kapısı her şeye rağmen bize bir şeyler söylüyor, 1921 yılında hizmete girmiş misal.

Binanın mimarı Levon Nafilyan.

Levon Bey, bu toprakların ilk bevliye (üroloji) uzmanı ve aynı zamanda birçok askeri hekimin yetişmesinde rol oynamış bir hocanın, Andon Nafilyan Paşa’nın oğlu. Paris’te okumuş. Bankalar Caddesi’ndeki İş Bankası binası ile Karaköy rıhtımındaki Hovagimyan Han da onun eseri.

LEVON KORDONCİYAN’IN TERZİ ÇIKTIĞI YER

Agopyan Han zamanının en işlek yerlerinden… Levon Kordonciyan’ın terzi çıktığı yer bile burası. O dönem Rum terziler yoğunlukta; Levon Bey çıraklıktan başlayıp mesleği onlardan öğreniyor, ünü Atatürk’e kadar gidiyor.

6-7 Eylül olayları Agopyan Han için de milat; içinde yerleşik çalışan pek çok kişi kaçıyor, göçüyor. Ama burası, Türkiye’de kalan pek çok azınlıkların dayanışma merkezlerinden biri oluyor.

HAFIZ MUSTAFA’NIN KURULUŞU ORADA DEĞİL

“… bina Art-Nouveau öğeleri birlikte taşımaktadır. Ancak kolonsu kabartmaların çıkmalı kat hizasındaki bitişleri, kullanılan yarı dairesel formlar, bitişlerdeki keskin köşelerle Ermeni mimarisinden izleri de beraberinde taşımaktadır.” deniyor mimdap.org‘da. Aynı sitede yapının “Koruma Kurulları’nın bayağı yolu üzerinde” oluşuna da dikkat çekiliyor. Hani böyle bir şeyi siz-ben bile görebilirken, onlar nasıl görüp müdahale etmez. Garip.

Bu arada aşağısındaki, kuruluşundan beri orada olduğu izlenimli Hafız Mustafa aslında ‘sonradan orada’. 

Salt Arşiv’de gezinirken gördüm; 1925 tarihli Leon Bobicki imzalı, ön yüzünde Leon Bobicki’nin mağazasının fotoğrafı bulunan kartpostalda o köşenin eski hali de var.

BU YAZIYI PAYLAŞIN:

WhatsApp
Email
Twitter
LinkedIn
Telegram
Facebook

YORUMLAR

3 Yorumlar
  • Alev Bilgen
    Tarih: 18:00h, 10 Ekim Cevapla

    Merhaba,

    Yazınızda paylaştığınız fotoğraflardan mavi çinili han;
    Pervititch Haritası’nda Agopyan Han ile 4. Vakıf Han arasında bulunan mavi çinili han “Hacı Bekir Hanı” olarak geçiyor.

    Ayrıca söz konusu han tez konusu olmuş. İlgili tezden alıntı paylaşıyorum.

    Bu çalışmada; İstanbul İli Fatih İlçesi, Şeyh Mehmet Geylani Mahallesi, Hamidiye Sokak’ta 70 Pafta, 969 Ada 7, 8, 9 ve 76 (eski 10 ve 11) parsellerde yer alan Hacı Bekir Han yapısının mevcut durumunun belgelenmesi, tarihsel gelişim süreçlerinin araştırılması, yapının gelecek nesillere korunarak aktarılmasını temel alan restorasyon projesinin hazırlanması hedeflenmiştir. Hacı Bekir Han mevcut halinde tek yapı gibi kullanılmakta olan, farklı dönem yapılarının katmanlaşmasıyla bugüne ulaşmış yapılar bütünüdür. 7. yy öncesine tarihlenen kule ve sur kalıntısı, 18. yy’a tarihlenen yapı ve bölümler, son olarak 1921-22 tarihlerinde inşa edilmiş kısımlarıyla farklı yapım sistemlerini ve malzemeleri bünyesinde bulundurmaktadır. 1918 yıllarında Hacı Bekir Lokumları’nın sahiplerinden Ali Muhiddin Bey’in annesi Reşide Melek Hanım tarafından yapıların satın alındığı, satın alma belgeleri sayesinde bilinmektedir. Fakat yapıların mimarlarına dair bilgiye ulaşılamamıştır. Yapının Hamidiye Caddesi’ne bakan cephesi 1922 yılında inşa edilmiştir. Dönemin güçlü akımlarından olan I. Ulusal Mimari üslubunun karakteristik özelliklerini taşımaktadır. Yapının bu döneme tarihlenen kısımları betonarme yapım sistemi ile inşa edilmiştir. 18. yy ve öncesine tarihlenen kısımlar tuğla-taş kârgir yığma yapım tekniği ile inşa edilmş olup, Klasik Osmanlı mimarisinin mekânsal özelliklerini taşımaktadır. 7. yy öncesine tarihlenen kule ve sur kalıntısı tuğla-taş kârgir yığma yapım tekniği ile inşa edilmş olup, erken Bizans dönemi özelliklerini taşımaktadır. Yapı farklı yüzyıllara ait katmanları ile zengin bir mimariye sahiptir. 1982 yılına kadar imalathane olarak kullanılması sebebiyle üretim teknolojisine dair donatıları bulunmaktadır. Kentsel sit alanı içinde yer alan tarihi yapı, uzun yıllardır atıl bırakılmış…..

    Tez Konusu : Eminönü Bahçekapı’da Hacı Bekir Han restorasyon projesi
    Yazar : Yeşim Çivitcioğlu
    Danışman: Dr. Öğr. Üyesi Gülsüm Tanyeli
    İTÜ/ Mimarlık Ana Bilim Dalı

    https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezDetay.jsp?id=Nsin5eYGn9a0y9HcRv-yug&no=ol6_gAT5c8oncZVERKKMpQ

  • Alev Bilgen
    Tarih: 18:06h, 10 Ekim Cevapla

    Merhaba,

    Yazınızda paylaştığınız fotoğraflardan mavi çinili han;
    Pervititch Haritası’nda Agopyan Han ile 4. Vakıf Han arasında bulunan mavi çinili han “Hacı Bekir Hanı” olarak geçiyor.

    Söz konusu han tez konusu olmuş. İlgili tezden alıntı paylaşıyorum.

    Bu çalışmada; İstanbul İli Fatih İlçesi, Şeyh Mehmet Geylani Mahallesi, Hamidiye Sokak’ta 70 Pafta, 969 Ada 7, 8, 9 ve 76 (eski 10 ve 11) parsellerde yer alan Hacı Bekir Han yapısının mevcut durumunun belgelenmesi, tarihsel gelişim süreçlerinin araştırılması, yapının gelecek nesillere korunarak aktarılmasını temel alan restorasyon projesinin hazırlanması hedeflenmiştir. Hacı Bekir Han mevcut halinde tek yapı gibi kullanılmakta olan, farklı dönem yapılarının katmanlaşmasıyla bugüne ulaşmış yapılar bütünüdür. 7. yy öncesine tarihlenen kule ve sur kalıntısı, 18. yy’a tarihlenen yapı ve bölümler, son olarak 1921-22 tarihlerinde inşa edilmiş kısımlarıyla farklı yapım sistemlerini ve malzemeleri bünyesinde bulundurmaktadır. 1918 yıllarında Hacı Bekir Lokumları’nın sahiplerinden Ali Muhiddin Bey’in annesi Reşide Melek Hanım tarafından yapıların satın alındığı, satın alma belgeleri sayesinde bilinmektedir. Fakat yapıların mimarlarına dair bilgiye ulaşılamamıştır. Yapının Hamidiye Caddesi’ne bakan cephesi 1922 yılında inşa edilmiştir. Dönemin güçlü akımlarından olan I. Ulusal Mimari üslubunun karakteristik özelliklerini taşımaktadır. Yapının bu döneme tarihlenen kısımları betonarme yapım sistemi ile inşa edilmiştir. 18. yy ve öncesine tarihlenen kısımlar tuğla-taş kârgir yığma yapım tekniği ile inşa edilmş olup, Klasik Osmanlı mimarisinin mekânsal özelliklerini taşımaktadır. 7. yy öncesine tarihlenen kule ve sur kalıntısı tuğla-taş kârgir yığma yapım tekniği ile inşa edilmş olup, erken Bizans dönemi özelliklerini taşımaktadır. Yapı farklı yüzyıllara ait katmanları ile zengin bir mimariye sahiptir. 1982 yılına kadar imalathane olarak kullanılması sebebiyle üretim teknolojisine dair donatıları bulunmaktadır. Kentsel sit alanı içinde yer alan tarihi yapı, uzun yıllardır atıl bırakılmış…..

    Tez Konusu : Eminönü Bahçekapı’da Hacı Bekir Han restorasyon projesi
    Yazar : Yeşim Çivitcioğlu
    Danışman: Dr. Öğr. Üyesi Gülsüm Tanyeli
    İTÜ/ Mimarlık Ana Bilim Dalı

    https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezDetay.jsp?id=Nsin5eYGn9a0y9HcRv-yug&no=ol6_gAT5c8oncZVERKKMpQ

    • Nilay Örnek
      Tarih: 01:03h, 11 Ekim Cevapla

      Bunu ayrı yazı yapmalıydık:)

Bir yorum yazın

DİĞERLERİ

Merter

Vakko Binası

Bir fabrika binası, bir çocuğun zihninde ne kadar yer edebilirse bir zamanlar Merter’de olan Vakko Fabrikası, o derece aklıma kazınmıştır. Güzeldi, farklıydı, ilgi çekiciydi, acayipti… Küçükken otomobille önünden her geçişimizde onu görmek için çaba sarf ederdim. Yolda sıkıldım; onu görünce bir şekilde eve yaklaştığımı anlar,

Devamı »
Şişli

Çankaya (Sebuhyan) Apartmanı

İstanbul Şişli’deki Çankaya Apartmanı, önünden geçen ve hakkında hiçbir şey bilmeyen birine bile “Bu bina önemli olmalı”, “Bu binada kesin tanınmış birileri oturmuştur” dedirtir. Öyledir de. Bina özellikle başta Vehbi Koç olmak üzere Koç Ailesi fertleriyle bilinir; Mustafa Koç’un, 1960 yılında bu apartmanda doğduğu yazılır.

Devamı »
Bakırköy

Papazyan Evi

Tevâfuk; hakkettiğin, haklı tesadüf. Hepimize kısmet olsun.  Baştan başlayayım; Bayburt’tayım, Baksı Müzesi’nde. Baksı’nın muhteşem kütüphanesini bulmuşken Argos ve İstanbul’un 80 ve 90’lardaki sayıları ve bir kitabı ödünç aldım iki günlüğüne… Kitap Turgay Tuna’nın ‘Hebdomon’dan Bakırköy’e’ adlı kitabı. Bazı bölgeler için bazı insanlar şanstır; Turgay Tuna

Devamı »
Bahariye

Geren Apartmanı

Selim İleri’nin hayatının ilk 5 yılını, Bahariye’de, mimarı Zeki Sayar olan bu binada geçirdiğini biliyor muydunuz?  Zeki Sayar da malum; bir önceki paylaşımda, yıkılmasını hiç istemediğimiz Batum Apartmanı’nın da mimarı. Benim için Arkitekt Dergisi vesilesiyle bugüne bıraktıklarıyla bile dünya döndükçe namı yürüyesi biri… SESLİ EDEBİYAT FESTİVALİ’NDE

Devamı »
Gelibolu

Alaeddin Kemerli Sardalya Evi

Haziran 2018. Gelibolu’da ilk kez vakit geçiriyorum belki de…. Bir grup arkadaş günbatımının güçlü güneşine karşı rengarenk deniz şemsiyeleriyle donatılmış, taka sesleriyle bütün olmuş İlhan Restoran’a doğru yürürken gördük bu evi. 6 kişiydik, kadın-erkek hepimiz vurulduk. Hatta orayı birlikte kiralama, dönem dönem birlikte ya da

Devamı »
Sirkeci

Ata Atabek Mağazası / Ata Refik Han

Yine bir “Vay canına sayın seyirciler” hikâyesi… Tabii benim için:) Burada neler var? Bir zamanların efsanevi giyim markası Atalar Türkiye’nin ilk yürüyen merdiveni 1939 yılında İstanbul’u dehşete düşüren pek çok tarihi yapının hasar görmesine neden olan dev yangın Rum mimar Apostol (Apostolos) Pistikas ve AİHM’ye

Devamı »
Tomtom

Vernudaki Apartmanı / Goethe-Institut İstanbul

Çok, çok, çok güzel bina… Kapının yanında mimar imzası görmek rahatlatıcı; A. D. Yenidunia ile C. P. Kyriakides. Bu büyük bir ipucu. İz sürmeye ilk, binanın şu anki kullananı Goethe-Institut İstanbul’un internet sayfasından başladım. “Belki Almanlar araştırmıştır” gibi pozitif bir önyargım vardı. Ama yok, onlar

Devamı »
Büyükada'nın Yaşlanmayan Modernleri
Hasan Çalışlar Arşivi

Çok sevdiğim mimar Hasan Çalışlar’ın, Instagram’da oluşturduğu ve “Büyükada’nın Yaşlanmayan Modernleri” adını verdiği arşivine, bundan sonra sitenin bu bölümünden ulaşabileceksiniz.