Başarı Apartmanı

Nişantaşı’ndan Maçka’ya dönüşlerden Bronz Sokak. Boş yok! Her apartmanı güzel, ismi de bir zengin duruyor. Ayfer Tunç’tan Aziz Nesin’e kitaplarında kullanan çok. Adı niye Bronz? Henüz bulamadım ama peşindeyim, bilen de yazsın.

Bugün hem Bronz Sokak hem Başarı Apartmanı bahsini açıyorum. Ben bir şeyler buldum; Erdal Öz’den İsmail Cem’e kimler kimler bu apartmanda oturmuş… Bence imece bilgi paylaşımı ile daha kimler/neler çıkar?

Hep radarımda olan apartmanlardan ama bugünkü şahane katkı Ebru Latifoğlu’dan… Bayılıyorum böyle katkılara. Böyle ipucuyla gerisi iplik söküğü gibi geliyor… 

EBRU LATİFOĞLU’NDAN ŞAHANE KATKI

Ebru Latifoğlu yazmıştı:

“Merhaba, Konak Sineması ve Başaran Apartmanı anekdotunu okuyunca aklıma Melek Sineması ve Bronz Sokak’taki Başarı Apartmanı’nın hikayesi geldi. Gökhan Akçura şöyle anlatıyor:

‘1940’lı yılların başında Melek Sinaması’nda oynatılan Richard Strauss’un yaşamını aktaran Büyük Vals filmi büyük başarı kazanarak (o güne kadar rastlanmayan biçimde) dört hafta afişte kaldı. İpekçiler bu filmden kazandıkları parayla Maçka’daki Başarı Apartman’nı yaptırdılar.’” (Gökhan Akçura ‘İpekçiler Efsanesi’ Aile Boyu Sinema, İstanbul, 1991)

SİNEMACI İPEKÇİ AİLESİ…

Sonrasını da ekleyelim.

İpekçi Ailesi, 1923’te Elhamra, 1924’te Melek (sonrası Emek) sinemasının işletmesini devralır. İhsan İpekçi, 1928 yılında İpek Film’i kurar, yerli film üretmeye başlar. 1932’de ise Nişantaşı’nda eski bir fırında Türkiye’nin ilk seslendirme stüdyosunu kurar; stüdyonun başına Nazım Hikmet geçer.

Nazım Hikmet, sahte isimlerle İpek Film’e senaryolar yazar. İhsan İpekçi, zor günlerinde Nazım Hikmet’e her daim destek olur, farklı isimlerle yazı yazarak gelir elde etmesini sağlar. (Bunu çok önemserim apartmanı bahane etmiş olabilirim)

İsmail Cem’in babası, Abdi İpekçi’nin amcası olan İhsan İpekçi, 1940’lı yıllarda Melek Sineması’nda oynayan Büyük Vals’in beklenmeyen başarısı ile kazandıkları parayla bugün Maçka Palas’ın karşısındaki Başarı Apartmanı’nı yaptırırlar. 

Bu apartmanda İpekçiler dışında da pek çok tanınmış isim oturur. 

HER KATTA 3 DAİRE

Emin Necip Uzman mimarlığıyla yapılan, her katta 3 dairenin bulunduğu apartmanın ben girişini çok severim. Apartman kütlesi bana pek bir şey ifade etmez. 1946 yılındaki Arkitekt Dergisi’nden aldığım bu fotoğraflarda apartmanı tanımakta zorlandım. Giriş kapatılmış, binaya 3 kat eklenmiş. Balkonlar da bayağı farklı.

‘ZENGİN OLMANIN DA MUHAFAZAKARLIĞI VARDI’

Ama moda Cemil İpekçi’nin anlattıkları çok tatlı:

“Maçka Palas’ın kenarındaki Başarı Apartmanıdır bizim İpekçi Apartmanı. Kapıcımız vardı Ömer Efendi, bayram ve kandillerde tüm apartmanın çocukları aşağı inmeye onun elini öpmeye mecburdu. Cemile Hanım’ın elini öpmeye mecburduk. Babaannem büyüttü beni. Evde; Vera adında Selanik’ten gelirken yanında getirdiği Rum, Satimik isimli Ermeni ve Hatçe diye üç kişi çalışıyordu evde. Onların ellerini öpmeye mecburdum. Hiçbirimiz Ömer Efendi veya Cemile Hanım’a asla ‘sen’ diye hitap edemedik. Ablam 14-15 yaşındayken, çantasına ruj koymuş, apartmandan çıkıp Maçka Palas’a doğru gidiyor ruju orada sürüyor. Ablamı rujla gören Ömer Efendi hemen mendilini çıkarıyor, dudağını siliyor, eve geri getiriyor. Gıkımız çıkamazdı. Evlerimizde en az 2-3 adam çalışıyordu. İlk önce personel yemek yer, sonra biz yerdik. (…) Bütün personelimizin çocukları ailelerimiz tarafından okutulmuştur. Zengin olmanın da muhafazakârlığı vardı. Biz de bütün ölçüler bittiği için Türkiye mahvoldu.”

BU YAZIYI PAYLAŞIN:

WhatsApp
Email
Twitter
LinkedIn
Telegram
Facebook

YORUMLAR

Henüz yorum yapılmamış.

Bir yorum yazın

DİĞERLERİ

Nişantaşı

Dorsay Apartmanı

Bulmacalarda klasik sorular vardır, kardeşim böyle şeyleri iyi bilir. ‘Dorsay’ denilince film eleştirmeni, sinema yazarı Atilla Dorsay’dan ziyade “Uzun erkek pardösüsü” cümlesi geliyorsa aklınıza tebrikler, iyi bir bulmacacısınız. Girişindeki bilgi panosu sağolsun, Nişantaşı Poyracık Sokak’taki bu bina hakkında şunu biliyoruz; 20. yüzyılın dünyaca tanınmış opera

Devamı »
Saraylar

Babadağlılar Çarşısı

Bahar Bayhan’ın Arkitera için Cengiz Bektaş ile yaptığı söyleşiden alıntıyla başlayalım: “Hisarönü’nde bir kadın biz alanda çay içerken geldi, ‘Sen ne iş yapıyon?’ dedi.  Önce ‘Mimarım’ dedim, sonra utandım söylediğimden ‘Yapıcıyım’ dedim. ‘Sen Dengizli’de Babadağlılar Çarşısı’na git de mimarlık neymiş öğren’ dedi. Bundan çok hoşlanıyorum.

Devamı »
Osmanbey

İlbay Apartmanı

Uzun zamandır Arkitekt Dergisi arşivine bakmamıştım. Açtım; 1951 yılı, ocak şubat sayısını, tıkladım “İlbay Apartmanı”nı. Yanında Bomonti yazıyor ve “Halâskâr Gazi caddesinde Atatürk İnkılâp Müzesinin yanında inşa edilmiştir” deniliyordu. Bugün Şişli’nin o bölgesini Bomonti olarak saymıyoruz sanki… Apartmanın dışardan fotoğrafı yoktu (varmış ama başka dosyada

Devamı »
Mithat Paşa

İlhan Koman Evi

Meğer o kadar da kolay ve merkezi bir yerdeymiş ki evi. Maarif Caddesi, No: 20. Edirne’de bir İlhan Koman Müzesi var, eski tren garının olduğu müze adasında, daha küçük bir yapı. Bu ev ise artık Edirne Kültür Varlıkları Koruma Kurulu Müdürlüğü hizmet binası imiş. Ama

Devamı »
Gümüşsuyu

Cili Apartmanı

Cili, bu siteyi oluşturan Instagram hesabına ilk yazdığım apartmanlardan. Hatta baktım 9’uncu. Spotuna şöyle yazmışım: “Yaşayanlarına ‘Beni kahveye davet edin” diyeceğim bir apartman daha buldum; umarım orada yaşayanlar apartmanlarının geçmişini biliyordur.” Bence bileni var:) Çünkü anladım ki bir aile apartmanı ve aylar, hatta yıl sonra

Devamı »
Tomtom

Güler Apartmanı

Bu defa bir fotoğraftan yola çıkalım. Salih Tozan, Orhan Kemal, Muzaffer Buyrukçu, Mücap Ofluoğlu, Samim Kocagöz ve Hüsamettin Bozok… Oyuncusundan yayıncısına, romancısından gazetecisine ne kadro! 1950’ler; fotoğraflayan Ara Güler, yer Güler Apartmanı. BULUŞTURAN EVLER Ben böyle fotoğraflar görünce hemen o arkadaşlık ağlarını aklıma kazımaya çalışıyorum. Yakın

Devamı »
Talimhane

Şen (Ses) Apartmanı

Salt Araştırma’nın hepimize açık arşivlerine geçtiğimiz günlerde bir yenisi daha eklendi;  Londra’da fotoğrafçılık da okuyan ressam Eleonora Arhelaou’nun (1937-2021) 1970’li yıllardan 1998’e kadar Beyoğlu, Tarlabaşı, Tepebaşı, Karaköy, Balat, Edirnekapı, Gedikpaşa, Heybeliada, Kurtuluş ve Talimhane semtlerindeki Rum mirasının izini süren fotoğrafları… Fotoğrafları anlamak için -bence- İstanbul’u

Devamı »
Büyükada'nın Yaşlanmayan Modernleri
Hasan Çalışlar Arşivi

Çok sevdiğim mimar Hasan Çalışlar’ın, Instagram’da oluşturduğu ve “Büyükada’nın Yaşlanmayan Modernleri” adını verdiği arşivine, bundan sonra sitenin bu bölümünden ulaşabileceksiniz.