Betoven Apartmanı

Fatih Kadınlar Pazarı, Yaptıran: Mehmed Bahaeddin Toven

Ya sonra bana “Bu apartmanların, apartman isimlerinin hikâyelerini niye merak ediyorsun?” denmiyor mu?

Bunu okuyun; ef-sa-ne…

10-15 kişi dün bana, klasik müzik yayıncısı Serhan Bali’nin bir Twitter paylaşımını gönderdi; “Nilay Hanım nasıl sizden kaçmış” gibi notlarla…

Konu, Fatih Kadınlar Pazarı‘nın ortasında satıcıların arasında kalmış bir eski apartman: Betoven Apartmanı…

Sonrasında ben Talat Halman’dan Şakir ve Nejat Eczacıbaşı kitaplarına, Armağan Ekici’den Haldun Cezayirlioğlu’nun bloguna neler okumadım. 

B. TOVEN NASIL OKUNUR?

Şöyle:

Mehmed Bahaeddin, “Asker, maarifçi, mecmua naşiri, gramerci, lügatçi, müellif, mütercim, takvimci ve Robert Kolej’de Türkçe öğretmeni”. Klasik müzik çok seviyor, özellikle de Beethoven hayranı.

1934 yılında Soyadı Kanunu çıkınca Mehmed Bahaeddin Bey, Toven soyadını alıyor ve Bahaeddin adını Baha olarak kullanmaya, eserlerine “B. Toven” imzasını atmaya başlıyor ki çok saygı duyduğu sanatçı Betoven’e (Beethoven) gönderme yapabilsin!

Nasıl orijinal…

TALAT HALMAN, ŞAKİR ECZACIBAŞI…

B. Toven, Yeni Türkçe Lügat (1912, 1924), Noktalama: Yazıda Kullanılan İşaretler (1946) ve B.Toven Takvimi’nin yazarı. Sir James Jeans’in Gökyüzü: Bugünkü Astronomi adlı kitabının çevirmeni.

Şakir Eczacıbaşı’ndan Özdemir Nutku’ya, ondan klasik müzikli Türkçe dersleri almış pek çok kişi B. Toven’in ‘renginin’ farkında, anılarında mutlaka anlatıyorlar.

Talat Sait Halman mesela: “Türkçe gramer, üslup, şiir ve edebiyat konusunda gerçekten de muhteşem bir hocaydı. Bundan çok daha önemli olarak, bize düşünsel merakı, vicdan özgürlüğünü, analitik ve eleştirel düşünceyi aşılamıştı” diyor.

B. Toven, Fatih’te oturduğu apartmanı kendi mi yaptırmış, bulamadım- bilemedim; ama onun da isminin Betoven Apartmanı olması harika değil de ne?

Derya Bengi’den ek bilgi B.Toven 10 Agustos 1937’de Akşam Gazetesi ile yazışmış. Adres İtfaiye Caddesi ve aynı ama apartman o kadar eski değil muhtemelen; belki ahşap bir evin yerine onun adına yapıldı…

BU YAZIYI PAYLAŞIN:

WhatsApp
Email
Twitter
LinkedIn
Telegram
Facebook

YORUMLAR

5 Yorumlar
  • Yağız Erdoğdu
    Tarih: 00:53h, 12 Ocak Cevapla

    Apartmanın demir kapısındaki tekrarlayan abstrakt şeklin bir sol anahtarını andırmasının tesadüf olmadığını umuyorum! Bu dönem apartmanlarının kapılarının bazılarında çok orijinal desenler olabiliyor sahiden.

  • Canan Kuyumcu
    Tarih: 19:09h, 17 Ekim Cevapla

    Evet. Apartmanın demir kapisindaki sekil sol anahtarı .Dedem M.Bahaettin Toven’in istegi uzerine yaptirilmistir.
    Apartmani kendisi yaptirmistir .Ailesiyle bu adreste ikamet etmişlerdir.Apartman isminin Betoven oldugunu düşünmüyorum.Orjinali B.Toven olduğu kanaatindeyim.Gecen yıllar ile değiştirilmiştir muhtemelen.Orjinali ahşap degildi.Betonarme olarak insaa edilmistir.Yukarida paylasilan fotograftan anladigim kadariyla uzerine bircesit kaplama yapilmis oldugunu düşünüyorum.Gunumuzde ailemize ait olmayıp yıllar oncesinde daireler çeşitli zaman dilimlerinde satilmistir.

    • Nilay Örnek
      Tarih: 12:07h, 23 Ekim Cevapla

      Bilgiler için çok teşekkürler

    • Nilay Örnek
      Tarih: 18:29h, 06 Aralık Cevapla

      teşekkürler bilgi için
      n.

  • Ömer Faruk
    Tarih: 13:52h, 21 Aralık Cevapla

    1973 yılında bu apartkanda girişin üstünde kiracı olarak oturduk. 1968 doğumluyum. Hayal meyel hatırlıyorum. 3 küçük kardeştik, Üst katta yaşlı bir teyze otururdu, bize sürekli gürültü yapmayın diye ikaza gelir, bazen de yukarıdan sopayla tabana vururdu.

Bir yorum yazın

DİĞERLERİ

Şişhane

Frej Apartmanı (İstanbul Galata Üniversitesi)

“Batmakta olan dünyada” vaktimi bir bina araştırıp yazmaya ayıracaksam, o vakti şöhretsiz bir binaya ayırmayı tercih ederim aslında. Frej de malum pek bir şöhretli. Ancak İstanbul’da A. D. Yenudunia ve C. P. Kyriakides işbirliğiyle yapılmış görkemli yapılardan söz etmeye başlamışsak, Şişhane Meydanı’ndaki Frej Apartmanı’nı konu

Devamı »
Ürgüp

Temel Öztürk Konağı (Asmalı Konak)

Ara ara yazıyorum… Şöhretli binalar kolay, ben pek el sürmüyorum. Bu nedenle dizi ya da filmlerde yer alan apartmanlara çok bakasım yok. Ancak bir dönemin fenomen dizisi Asmalı Konak’ın -ilk zamanlarda- çekildiği Kapadokya’daki konağın, beni Serafim Rizos ile tanıştıracağını bilemezdim. Ne güzel oldu! Başlayayım… ANSİKLOPEDİ

Devamı »
Gümüşsuyu

Hariciye Nezareti (Tevfik Paşa) Konağı

Bir sokak ismi merak ettim ve bu sayede neler öğrendim!? Başlayalım… Ertem Eğilmez’in ‘Salak Milyoner’ başta pek çok filminin çekimine şahitlik eden, bugün T24’ün kurucusu Doğan Akın’a ait olan Gümüşsuyu’ndaki dairesini, Türel Apartmanı‘nı yazarken şöyle bir cümle yazmıştım: “Bina, Gümüşsuyu’nda Park Otel’in hemen öncesinde Hariciye Konağı Sokak’ta

Devamı »
Cevizlibağ

Tercüman Binası

O kadar ikonikti ki, Tercüman Gazetesi yokken de pek çok kez el değiştirilen binası hep Tercüman binası ismiyle anıldı. Ama artık bu bina yok. 4 Aralık 2023 salı akşamı başlayan yıkım 5 Aralık’ta da devam etti. Çocukken bile hayran olduğum, bana o yaşta “Bu bina

Devamı »
Mithat Paşa

İlhan Koman Evi

Meğer o kadar da kolay ve merkezi bir yerdeymiş ki evi. Maarif Caddesi, No: 20. Edirne’de bir İlhan Koman Müzesi var, eski tren garının olduğu müze adasında, daha küçük bir yapı. Bu ev ise artık Edirne Kültür Varlıkları Koruma Kurulu Müdürlüğü hizmet binası imiş. Ama

Devamı »
Cihangir

Sadık Paşa Konağı

Annemin -Jülide Örnek- 18-19 yaşlarında Cihangir’de gittiği dershaneyi çok sevdiğini hatırlarım. ‘Dershane’ denince benim aklıma daha çok üniversite sınavına hazırlayan bir yapı geliyor ama annemin anlattığı bambaşka bir şeydi. Seramik, tiyatro, müzik, resim, yabancı dil gibi pek çok dersin olduğu bir yer. Amerikan Kültür ve

Devamı »
Talimhane

Ayıntap Apartmanı

Gidip gidip fotoğraflıyorum bunları; izi kalsın… Geçen tozlu camlardan içine bakmaya çalışıyorum, minik bir mendille cam siliyorum falan. Yandaki apartman yıkımına su getiren beylerden biri geldi, önce cama su döktü, sildi; baktı olmuyor, kapıya tırmandı benim için içindeki resimleri fotoğrafladı.  Bunlar da günün kârı. Apartman

Devamı »
Büyükada'nın Yaşlanmayan Modernleri
Hasan Çalışlar Arşivi

Çok sevdiğim mimar Hasan Çalışlar’ın, Instagram’da oluşturduğu ve “Büyükada’nın Yaşlanmayan Modernleri” adını verdiği arşivine, bundan sonra sitenin bu bölümünden ulaşabileceksiniz.