Yakınına gidince gördüm… Bir binada mimarının adını taşıyan bir tabela görmek benim için nasıl büyük bir mutluluk nedeni bilemezsiniz.
E mimar da mimar hani; Emin Halid Onat.
Onat, Mimarlar Odası’nın ilk üyesi, İstanbul Teknik Üniversitesi’nin kurucusu ve ilk dekanı. Pek çok önemli yapının ve tabii ki Anıtkabir’in iki mimarından -Orhan Arda ile birlikte- biri kendisi…
Moda Muhtarlık Meclisi asmış bu plaketi.
Onat hakkında söylenecek şey çok da, meraklarım var.
Yapı, 1957’de “Sporel Apartmanı” ismiyle yapılıyor. Çok da makul bir nedeni var.
“Zeki Rıza Sporel ile ilgisi var mıdır?” diye baktım ki, e tabii! Arazide daha önce Zeki Rıza Köşkü varmış.
Zeki Rıza Sporel, 1898 doğumlu efsanevi sporcu. 19 yıl boyunca Fenerbahçe, 16 kez de Milli Takım forması giymiş, 10 kere kaptanlık yapmış, 352 maçta 470 gol atmış. Teniste bile Türkiye’yi temsil etmiş. Kardeşleri de futbolcu. Sporel soyadını da ona Atatürk vermiş. Bir dönem milletvekilliği de yapmış. Sporel, Moda Deniz Kulübü’nün de kurucularından ki, kulüp binası yapımına ilk Emin Onat’ın projesi ile başlanmış.
Moda tarihçesinde önemli yerleri olan Whittall Ailesi’nin kızları Hazel Hanım ile Zeki Bey, 1939 yılında evlenmişler.
Bu binayı da Zeki Bey yaptırmış.
Bu kadar metin için pek çok kaynak okudum ama şunu bulamadım; “Sporel Apartmanı niye Atıfet adını aldı?”
Sokağın adı da apartman ile aynı. A ve B Bloklu apartmanın yapısından belli; dış cephesine kimse saygısızlık etmemiş, balkonlar kapatılmamış.
Apartmanın adının yazılışından, dışındaki mimar bilgisi veren tabelaya kadar her şey özenli… Zeki Rıza Bey kıymetli biri.
Ne zaman, niye oldu acaba bu?
İşte bazen soruları sosyal medyadan sormak faydalı olabiliyor.
Bu hikâyeler, ‘ortalığa yazılınca’ binada yaşayanlarla, mahalleliyle, komşularla, özellikle de aile üyeleriyle tamamlanan bir yeni metin oluşturabiliyor.
Sevgili Sarp Evliyagil hemen Zeki Rızazorlu’ya yöneltmiş soruyu, o da dedesinin yaptırdığı bina hakkındaki en doğru bilgiyi vermiş tabii ki…
Bilgimiz aileden yani 🙂
Zeki Rıza Bey, apartmana Sporel isminin verilmesini ‘gösteriş’ gibi görmüş ve apartmana sokağın ismini vermeyi uygun görmüş.
E Atıfet’in anlamı da güzel; “İyilik, bağış, lütuf, karşılık beklemeden gösterilen sevgi” gibi anlamlara geliyor.
3 Yorumlar
Pingback:Marmara Apartmanı | Her Umut Ortak Arar
Tarih: 01:23h, 08 Kasım[…] Atıfet (Sporel) Apartmanı‘ndan bahsetmiş, Anıtkabir’in de mimarlarından Emin Halid Onat ile onun kadar çizgi […]
Onur
Tarih: 15:40h, 19 EylülTanıl Bora, Süleyman Demirel biyografisinde (s 75) şöyle diyor: 1963’te, İstanbul Belediye Başkanlığına adaylık konusunda onu ikna için “Faruk Sükan Demirel’i Karadeniz Ereğli’deki ofisinden alıp İstanbul’a getirmiş. Moda’da Zeki Rıza Sporel’in evinde müzakere etmişler, Vaniköy’de harap bir yalıda Saadettin Bilgiç ile birlikte gecelemişler.”
Zeki Bey aynı zamanda eski DP milletvekili.
Uğur Duran
Tarih: 08:30h, 09 EylülSanatçı Lale Belkıs halâ bu apartmanda oturuyor. Rahmetli eşi Ateşböceği Yalçın Otağ ile almışlar daireyi.