Merkez Apartmanı (Daru Sultan Hotels Galata)

Yapım Yılı: 1932 sonrası

Bazı semtlerin kaderi bazı binalarla yazılıyor, isimleri o binalarla özdeşleşiyor. Beyoğlu, Şişhane için de bu bina Frej Apartmanı, Sarkusyan binası.

Bina fiziksel güzelliği, görkemiyle etkili olduğu kadar hikâyesiyle de dikkat çekici. Benim için hazine gibi bir buluntu olan Çelik Gülersoy metni ve Afife Batur yazını ile Frej Apartmanı’nın hikayesini yazmıştım. Okumanızı tavsiye ederim.

Rum mimarlar, zenginlik, miras meseleleri, olaylar ve olaylar, hatta akıl hastalıkları ya da “iddia edilen akıl hastalıkları” enteresan ortaklıklar.

FREJ APARTMANI O KADAR BASKIN Kİ…

Frej Apartmanı bence çok dişi, ama aynı zamanda pek Alfa bir karakter; çok baskın. Şişhane’de her şey, onu merkez alarak tarif ediliyor gibi. Bölgede bir bina aramaya kalktığınızda Frej de Frej…

Peki karşı köşesini tutmuş, Şişhane fotoğraflarının olmazsa olmazı, ‘o sade ama görkemli bina’? Adı, hikâyesi yok gibi…

Durumunu Harbiye’de, Şişli-Nişantaşı yıl ayrımındaki ikonik binaya çok benzetiyorum. Bugün Turkish Bank olan Lucie (Topalyan) Apartmanı’nın adını bulana kadar göbeğim çatlamıştı. Herkesin varlığını bildiği ama kimliği çıkarılmamış bir çocuk gibi, yaş almış o bina da…

‘MERKEZ’ ÇOK MERKEZİ OLUNCA…

Şişhane ‘merkezindeki’ bu binanın, hakkında araştırma yaptığım Apostolos Pistikas‘ın eseri olduğuna dair şüphelerimle fotoğrafını twitter ve Instagram’dan paylaşmama rağmen bir kişinin bile ismini bilememesi beni şaşırtmadı.

Sonra iki kişiyle yazıştık, onlar da benim gibi araştırarak ipuçlarını birleştirerek ismi hakkında tahmin yürütüyorlardı, “Merkez Apartmanı”.

1932 tarihli Pervititch haritasında bina henüz yok ama alanı belli, Çiçek Han ve Zümrüt apartmanları gibi onun ismi de kurşun kalemle yazılmış, Merkez. Ama o kadar da merkezde ki insan bunun isim olup olmadığından emin olamıyor.

YAŞAYAN YAZINCA EMİN OLDUM

Binanın ismi yokken binadan araştırma yapmak zor; ama Merkez Apartmanı ismiyle denemeler yapınca bir tez, bir blog yazısı çıkıyor. Ama benim isimden emin olma nedenim bir anı kitabı (tesadüfen bulmuştum yazarın ismini, kaybettim, ayrıca bulup yazacağım).

8 Ağustos 1941’de Alman Hastanesi’nde dünyaya gelen yazar, doğar doğmaz Şişhane’deki Merkez Apartmanı’na götürüldüğünü, o büyüyünce, amcasının oğlunun da onlarla yaşamaya başlamasıyla evin dar geldiğini ve ikinci kattaki kiracılarını tahliye ettiklerini yazıyor. Ve ben emin oluyorum; orada yaşamış biri var ve burası kesinlikle adıyla yeriyle ‘merkez’dir.

Mimarımız ise Apostolos Pistikas.

ARTIK BİR OTEL

Merkez Apartmanı, geçtiğimiz yıllarda Marmara Apartmanı (Gümüşsuyu), geçtiğimiz günlerde de hem Ata Atabek (Atalar) binası, sonra şimdi adının Ateşler Binası olduğunu bulduğum Pistikas Apartmanı vesilesiyle  bahsettiğim Apostolos Pistikas’ın imzasının hâlâ durduğu ve görünür olduğu binalardan.

Bina restorasyondan geçmiş bugün artık bir otel; Daru Sultan Hotels Galata.

Otele internetten baktığımda Osmanlı İmparatorluğu göndermeli şaşaalı dekorasyonu beni önyargılara boğduğundan binada mimara, binanın eski haline ilgisiz insanlar bulacağımı düşündüm. Öyle olmadı.

İMZASI DURUYOR

İlk önce kapının yanındaki imzayı gördüm; Ateşler Binası’nda yani Pistikas’ın yaşadığı, yaptığı Pistikas Apartmanı’na bir plaket asılmasına sevinsem de imzasının kapı yanındaki yerinden silindiğini ya da üzerinin kapatıldığını görmek beni üzdü. Burada imzayı görünce pek sevindim. Resepsiyondaki genç beyfendi de beni şaşırtan biçimde binanın geçmişiyle yakından ilgiliydi.

Binanın girişindeki döşemelerin orijinal olduğunu, 1930 sonrası yapılmış olabileceğini söyledi -ki bunu Pervititch haritasından biliyoruz-.

Haliç ve Galata Kulesi manzaralı binanın tavanları yüksek olmalı. Beni şaşırtan şey ise binanın sandığımdan daha küçük bir yerleşim alanı olmasıydı. Resepsiyonun olduğu alana oturmuş tüm bina.

Bu bina ile Apostolos Pistikas dosyama ‘şimdilik’ ara veriyorum; onu birlikte anılmadığı binalarıyla anmaktan gurur duydum. Mirasının başına gelenleri yazdım, bari ismiyle ve binalarıyla yaşasın.

BU YAZIYI PAYLAŞIN:

WhatsApp
Email
Twitter
LinkedIn
Telegram
Facebook

YORUMLAR

Henüz yorum yapılmamış.

Bir yorum yazın

DİĞERLERİ

Karaköy

Kamondo Merdivenleri

Kamondo Merdivenleri; Karaköy Bankalar Caddesi’nden Banker sokağa ve kuleye çıkan dik yokuşa 1875 yılında inşa edilmiş. Abraham Salomon Camondo torunlarının okula rahat gitmesi için yaptırmış bu merdivenleri. İyilikleri, yardımseverlikleri, kültürel hayata katkılarıyla ünlü aile, 1492’de İspanya’dan kaçıp Venedik üzerinden İstanbul’a gelmiş. Burada ve Paris’te önemli

Devamı »
Nişantaşı

Bize Göre Apartmanı

Bize Göre. Ya ne güzel bir apartman ismidir bu; samimi bir his verir, gülümsetir, her daim bir hikâye kurdurur gören insanın aklında… Nişantaşı Bronz Sokak‘ta… Bugüne gelebilmiş nadir az katlı evlerden. İsmi nereden gelmiştir? Ahmet Haşim‘in ‘Bize Göre’sinden olabilir mi? Nişantaşı’ndaki arkadaş ziyaretlerinden de bahseder kitapta Haşim. Bulamadım nereden. İş Bankası

Devamı »
Ziyapaşa

Özbek Özler Evi

Adana’da az da olsa sıkı arkadaşlarımız var; orada sırtımız yere gelmez (en azından ben böyle hissederim). Dedim ki, Kazım Apa ve Mutlu Doğru “Adana’da şu şu Ertuğrul Arf yapılarından bildikleriniz var mı?” Kazım, “Özbek Özler Evi duruyor” dedi, Mutlu ise hemen Özbek Bey’in oğluna sormuş

Devamı »
İstiklal Caddesi

Botter Apartmanı

kapsul.com.tr benim çok sevdiğim ve yararlandığım bir oluşum. “Türkiye ve dünya gündemini senin için takip edip özetler, her gün aynı saatte sana ulaştırır” diyorlar sitede kendilerini tarif ederken; iyi de bir özet. Abone oluyorsunuz, size sizin seçtiğiniz saat aralığında haberler geliyor. Sitenin Genel Yayın Yönetmeni

Devamı »
Kuzguncuk

Hayri Onur Yalısı

“Çağdaş sanatın Türkiye’deki öncülerinden Füsun Onur (ikili fotoğrafta sağda) ile ablası İlhan Onur, doğup büyüdükleri ve halen yaşamakta oldukları Kuzguncuk’taki Hayri Onur Yalısı’nı, ileride müze-ev olarak ziyarete açılması ve içeriğini Arter’in oluşturacağı misafir sanatçı programlarına ev sahipliği yapması arzusuyla Vehbi Koç Vakfı’na bağışlama kararı aldılar.” Bana gelen basın bültenindeki haber bu idi… Ancak ben aynın

Devamı »
Şaşkınbakkal

Velioğlu Apartmanı

Bu işi yapmaya önünden geçip de bilmediklerimiz için, kayıt tutmak için, Cumhuriyet dönemi mimarlarına selam çakmak için başladım denilebilir; en çok da meraktan tabii ki… Ama farklı örnekler gelince kaydını tutmak da hoşuma gidiyor. Uzun yıllardır tanıdığım Harun Velioğlu, paylaştığım Kaplancalı Apartmanı’na “Bizim komşumuz, ben

Devamı »
Nişantaşı

Karaosmanoğlu (Polikar) Apartmanı

Bir zamanlar yaşamış bazı insanlar, yıllar yıllar sonra, onları zamanında hiç tanımamış, akrabalık ilişkileri de olmayan insanlar tarafından da anılabiliyor. Zamanının pek çok ünlü davasıyla gündeme gelen avukat, yazar ve ‘ilklerin çevirmeni’ Haydar Rifat Yorulmaz ile İnayet Apartmanı vesilesiyle tanışmıştık. İlk Türk sosyalistlerinden Haydar Rifat

Devamı »
Büyükada'nın Yaşlanmayan Modernleri
Hasan Çalışlar Arşivi

Çok sevdiğim mimar Hasan Çalışlar’ın, Instagram’da oluşturduğu ve “Büyükada’nın Yaşlanmayan Modernleri” adını verdiği arşivine, bundan sonra sitenin bu bölümünden ulaşabileceksiniz.